Poliamoria – co to jest?

Co to znaczy poliamoria? Czasem nazywana jest również wielomiłością, co jest bezpośrednim tłumaczeniem z greckiego i łaciny. „Amor” oznacza „miłość”, „poli” natomiast „wielość” czy „mnogość”. Poliamorię postrzega się jako pragnienie bycia w romantycznej relacji z więcej niż jedną osobą. Co istotne, nie chodzi wyłącznie o seks – tym też poliamoria różni się od związków otwartych. Wszystkie zaangażowane w poliamoryczną relację osoby łączy nie tylko pociąg seksualny, ale również uczucie.

Co cechuje związki poliamoryczne?

  • miłość,
  • szczerość,
  • zaufanie,
  • otwartość,
  • wierność,
  • lojalność,
  • bliskość.

Kategoria „wierności” może być dla niektórych zaskoczeniem, jednak jak najbardziej istnieje w poliamorycznych związkach. Większość osób, które tworzą takie relacje, ustala konkretne zasady, co do nawiązywania kontaktów z nowo poznanymi osobami lub w ogóle funkcjonowaniu w jednym wielopartnerskim związku. Chociaż przyjęte reguły mogą być nie do przejścia dla tradycyjnej, monogamicznej i heteroseksualnej pary, warto pamiętać, że granica zdrady dla każdego może przypadać w innym miejscu. Dość istotna jest również zdrada emocjonalna – dla niektórych osób ma ona większe znaczenie od seksualnej.

Poliamoria a poligamia

Czym różni się poliamoria od poligamii? Poligamią nazywa się małżeństwa zawierane z więcej niż jedną osobą. Wyróżnia się poligynię, gdy jeden mężczyzna ma kilka żon – oraz poliandrię, gdy kilku mężów posiada jedna kobieta. Co istotne, w takich małżeństwach poszczególni partnerzy czy partnerki danej osoby nie mają ze sobą romantycznej relacji. W związku panuje natomiast określona hierarchia.

Co innego w poliamorycznej relacji – w tym przypadku związek jest bardziej „równy” i konsensualny. Wielopartnerskie relacje zwykle opierają się na założeniu, że każdy jest tak samo istotny, traktowany z podobną uwagą i zaangażowaniem. Uczucia zwykle pojawiają się pomiędzy wszystkimi zaangażowanymi osobami, chociaż związki poliamoryczne mogą przybierać najróżniejsze kształty.

Podstawą jest jednak więź emocjonalna – poliamoryści po prostu zakochują się w kilku osobach jednocześnie. Nie czują się szczęśliwi w monogamicznym związku. W przekonaniu, że powinniśmy przez całe życie być tylko i wyłącznie z jedną osobą mogą dostrzegać opresję. Zamiast decydować się na wyrzeczenia, osoby poliamoryczne szanują nawzajem swoje potrzeby.

Poliamoria w małżeństwie

Czy poliamoria może występować w małżeństwach? Jak najbardziej! Często zdarza się, że swoją poliamorię odkrywa się po upływie lat – podobnie bywa z nieheteronormatywnością. Ze względu na to, że to heteroseksualny i monogamiczny związek postrzegany jest jako coś oczywistego, może minąć sporo czasu, zanim uświadomimy sobie, że nie tego chcemy.

Zdarza się, że to osoby tworzące małżeństwo poznają kogoś nowego, do kogo oboje zapałają uczuciem – mogą wówczas zdecydować się na przekształcenie swojej relacji. Na podobnym koncepcie opiera się chociażby fabuła serialu „You Me Her”. Taka sytuacja wiąże się z wieloma wyzwaniami – może być trudno sprawić, aby wszyscy czuli się równie kochani i doceniani.

Zobacz też: Wolny związek – na czym polega? Jakie są wady i zalety otwartej relacji? >>

Poliamoria w Polsce – tabu?

Związki poliamoryczne w Polsce bywają postrzegane jako tabu. Wiąże się to z wieloma stereotypami, które narosły wokół poliamorii. Niewiele osób posiada rzetelną wiedzę na temat wielopartnerstwa, co sprawia, że pojawiają się uprzedzenia – a te nie zachęcają do poliamorycznych coming outów.

Może się więc okazać, że nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wiele osób funkcjonuje w poliamorycznych związkach. Jednak nie mówi o nich głośno.

Poliamoria a swingersi

Ze względu na dość niską świadomość wśród Polek i Polaków poliamoria bywa mylona ze swingowaniem. Swingersi to pary, które jedynie od czasu do czasu wchodzą z relację seksualne z innymi parami – nie ma tutaj jednak miejsca na emocjonalną więź czy tworzenie trwałych związków. Swingowanie traktuje się jako niemonogamiczną aktywność seksualną, poliamoria postrzegana jest natomiast jako zdolność kochania więcej niż jednej osoby.

Znaki zodiaku, które mogą kochać dwie osoby naraz. Życie w monogamii jest dla nich wyzwaniem. Dlaczego ich serce bije dla dwóch kochanków? >>

Poliamoria – obalamy mity

  • Monogamia nie jest przepisem na szczęście i spełnienie w związku – i odwrotnie, podejmowanie niemonogamicznych aktywności również nie zagwarantuje nam sukcesu. Związek to coś znacznie więcej, zwykle opiera się nie tylko na uczuciu, ale i na pracy, zaangażowaniu i wzajemnym szacunku. Tym również, bez względu na społeczne uprzedzenia, charakteryzują się poliamoryczne relacje. 
  • Osoby poliamoryczne wcale nie są rozwiązłe – seks jest równie istotny w relacjach poliamorycznych, co miłość czy szczere uczucie. Co więcej, istnieją osoby aseksualne i jednocześnie poliamoryczne – dla nich seks nie ma większego znaczenia. Postrzeganie więc osób poliamorycznych tylko ze względu na ich seksualność jest sporym nadużyciem.
  • Poliamoria nie jest usprawiedliwieniem zdrady – tak jak wspominaliśmy, zdrada może oznaczać najróżniejsze rzeczy. W związkach poliamorycznych ustala się, co jest zdradą, a zaangażowane w relacje osoby również mogą się jej dopuścić. Jednak świadome wejście w związek z większą liczbą osób nie ma nic wspólnego ze zdradą – jeśli wszyscy wyrazili zgodę i przystali na funkcjonowanie w takiej relacji. Co więcej, związki poliamoryczne – tak samo jak monogamiczne – mogą trwać naprawdę długo. Poliamoria nie oznacza wyłącznie przelotnych znajomości.

Poliamoria – flaga, symbol i społeczność queerowa

Co symbolizuje poliamorię?

  • Flaga – jest niebiesko-czerwono-czarna. W jej centrum najczęściej znajduje się niewielka, grecka litera pi, która nawiązuje do pochodzącej z greki cząstki poli.
  • Serce z nieskończością – to jeden z najpopularniejszych symboli osób poliamorycznych. Znak nieskończoności odnosi się do wielości, mnogości, niekończącej się miłości.

Zarówno flagę, jak i symbol, można ujrzeć podczas parad i marszów równości. A to dlatego, że poliamorię często łączy się z queerowością – chociażby osoby, które tworzą throuple (czyli parę składającą się z trzech osób) często są bi- lub panseksualne. Nie oznacza to jednak, że nie ma osób heteroseksualnych i jednocześnie poliamorycznych.

Nie chodzi jednak wyłącznie o orientacje seksualne osób zaangażowanych w poliamoryczne związki. Samo to, że poliamoria podważa obowiązujące w społeczeństwach przekonania i sprzeciwia się dawno ustalonym normom, sprawia, że osoby poliamoryczne mają wiele wspólnego ze społecznością LGBTQ+. Dlatego też często postrzegają się jako jej część.