Temat stylów przywiązania w psychologii zapoczątkował pionier tej metodologii John Bowlby. Brytyjski psychiatra uważał, że relacja z matką na etapie wczesnego rozwoju ma ogromne znaczenie w późniejszym procesie kształtowania się charakteru. Według akademika przywiązanie dziecka do swojego opiekuna jest ewolucyjną koniecznością, odpowiadającą za poczucie bezpieczeństwa związane z instynktem przetrwania. Zaburzenia w tej relacji mogą mieć poważne konsekwencje związane z nieprawidłowym rozwojem psychofizycznym oraz mieć negatywny wpływ na mózg.
Według Bowlbiego relacje jakich doświadczyliśmy w okresie dziecięcym mają bezpośrednie przełożenie na nasze zdolności interpersonalne w życiu dorosłym. W efekcie nieudane związki, toksyczne przyjaźnie i problemy w relacji z drugim człowiekiem mogą mieć swoje źródło właśnie w twoim stylu przywiązania. Zidentyfikowanie swojego stylu i refleksja nad sobą może pomóc zmienić powtarzające się schematy i w efekcie utorować drogę do nowych zdrowych związków.
Style przywiązania: styl bezpieczny
To najzdrowszy spośród wszystkich trzech wyróżnionych stylów. Za jego fasadą kryje się dzieciństwo pełne wsparcia i bliskiej więzi emocjonalnej dziecko-rodzic. Osoby, które klasyfikują się do niego mają zazwyczaj prawidłowe poczucie własnej wartości oraz poczucie, że zasługują na szczęście i dobro. Ta grupa ludzi najczęściej buduje zdrowe i trwałe relacje oparte na zaufaniu, poczuciu bezpieczeństwa i wsparcia. Wyróżnia je również szybkie demaskowanie manipulacji i asertywność broniąca ich przed toksycznymi relacjami.
Style przywiązania: styl unikający
Ten styl przypisany jest do osób, które jako dzieci nie zaznały troski, bezpieczeństwa i wsparcia. Może on wystąpić też u osób, które doświadczyły miłości warunkowej "kocham cię, ale..." lub u tych, których rodzice byli niestabilni emocjonalnie, a dziecko nie miało ciągłego poczucia miłości. Odrzucenie opiekuna ma bezpośredni wpływ na dorosłe postrzeganie relacji interpersonalnych. Traumy wygenerowane przez brak stałości powodują, że osoby z tej grupy mają problemy z zaufaniem, uważają, że miłość wiąże się z bólem i poczuciem straty. Unikają zatem przywiązywania się i pokładania swoich nadziei w drugim człowieku. Osoby z tej grupy niechętnie wchodzą w relacje, a jeśli się na nią decydują są często wycofane i zamknięte emocjonalnie. Wybierają też randkowanie bez zobowiązań, dzięki czemu ograniczają ryzyko bólu sprowokowanego ewentualnym odrzuceniem.
Są to osoby bardzo samodzielne, samowystarczalne i broniące swojej przestrzeni osobistej.
Style przywiązania – styl ambiwalentno-lękowy
To styl charakterystyczny dla dzieci, których rodzice byli skrajnie niestabilni. Jednego dnia potrafili obsypywać dziecko komplementami lub prezentami, by kolejnego dnia zupełnie się oddalić. Takie wychowanie namaszczone jest chaosem i niespójnością przez co w dorosłym życiu osoby z tej grupy uważają, że na miłość trzeba sobie zasłużyć i za wszelką cenę o nią walczyć. Ludzie, którzy spotkali się z takim wychowaniem mają tendencje to niskiego poczucia własnej wartości, dlatego też zdarza się im błagać o miłość. Zależy im na utrzymaniu partnera przy sobie, potrafią więc sięgać do zachowań toksycznych takich jak obsesyjność, zazdrość, agresja, zaborczość lub też skrajna uległość- wszystko to co zatrzyma drugą połówkę. Zakochuje się łatwo, ale powierzchownie.
Czy styl przywiązania można zmienić?
Kluczem do zmian w naszych relacjach jest uzmysłowienie sobie własnych systemów i praca z nimi. Najlepiej rozpocząć ją od zidentyfikowania swojego stylu i znalezienia powiązań i schematów, które powielamy w różnych relacjach. Warto zastanowić się wówczas, które zachowania wynikają z naszych głęboko zakorzenionych lęków i sięgnąć po pomoc terapeuty. Specjaliści w tej dziedzinie doradzą jak przełamywać swoje stare schematy, zostawić za sobą traumy i otworzyć się na nowe szczęśliwe relacje.
