Filmowcy radzą sobie ze złożonością ludzkiego systemu mowy na różne sposoby. Jedni, jak David Fincher czy Ridley Scott, sugerują aktorom mówienie po angielsku z obcymi naleciałościami. W ten sposób Rooney Mara przemieniła się w Lisbeth Salander, a Lady Gaga weszła w mokasyny ze złotym wędzidłem należące do Patrizii Reggiani. Inni, nie bacząc na dyskomfort niechętnych napisom widzów, piszą dialogi z myślą o pasjonatach językoznawstwa. Nawet jeśli zdarza się im poważnie pokiereszować obco brzmiące słowa. Polacy mogli przekonać się o tym podczas seansu „Wyboru Zofii” z Meryl Streep czy „Imigrantki” z Marion Cotillard. Wielojęzyczność to nie tylko domena filmów. Oddając hołd literackiemu oryginałowi, twórcy „Genialnej przyjaciółki”, mieszali standardowy włoski z dialektem neapolitańskim. Kreatywny duet stojący za „1899” ulokował na statku pasażerów mówiących do siebie po polsku, hiszpańsku, niemiecku czy duńsku bez względu na to, czy rozmówca dysponował choćby podstawową wiedzą o ich ojczystym języku. Jeśli cenicie sobie podobne zabiegi, koniecznie przyjrzyjcie się tytułom z naszego zestawienia.
„Nie na moim podwórku” (2020)
Sensacja Warszawskiego Festiwalu Filmowego przez ponad tydzień wywoływała salwy śmiechu u fanów nietuzinkowego konkursu „Wolny Duch”. W warstwie fabularnej dostajemy 19-letnią Mervi, która pełna obaw wyrusza z Helsinek do rodzinnej miejscowości, aby przedstawić konserwatywnym rodzicom swoją dziewczynę. Na miejscu okazuje się, że państwo Hirvi nie trzymają się konwenansów i żyją w otwartym biseksualnym związku. Skomplikowaną sytuację dodatkowo utrudnia wizyta lokalnych neonazistów i matki Katy – muzułmańskiej działaczki politycznej. Dialogi czarnej komedii „Nie na moim podwórku” prowadzone są w czterech językach: fińskim, niemieckim, arabskim i angielskim. Do obejrzenia na HBO Maxx.
„Babel” (2006)
Tytuł zobowiązuje. Oprócz gwiazdorskiej obsady „Babel” oferuje nam kontakt z językiem angielskim, hiszpańskim, arabskim i japońskim – mówionym i miganym. Nie wspominając o dyskretnym wplataniu zwrotów z francuskim i berberyjskim rodowodem. Film Alejandro Gonzáleza Iñárritu to historia w trzech aktach połączonych przez jedno pociągnięcie za spust karabinu i problemy z międzyludzką komunikacją. Od marokańskiej pustyni, gdzie postrzelona zostaje amerykańska turystka, przez bacznie obserwowaną przez celników meksykańską granicę, aż po japońską metropolię, w której zbuntowana nastolatka usiłuje poradzić sobie ze stratą matki. W obsadzie Brad Pitt, Cate Blanchett, Gael García Bernal, Elle Fanning i Koji Yakusho.
„Bękarty wojny” (2009)
„Bękartom wojny” zawdzięczamy umiejętność zamawiania napojów wyskokowych jak rodowici Niemcy i wymowy „Dominic Decoco” z czystym włoskim akcentem. Quentin Tarantino dał widzom lekcję gestykulacji i fonetyki także w obszarze języka francuskiego. Dzięki temu na ekranie podziwiać możemy wielonarodowościową obsadę, w skład której weszli Brad Pitt, Diane Kruger, Christoph Waltz, Mélanie Laurent, Michael Fassbender i Daniel Brühl. Akcja rozgrywa się w czasie II wojny światowej i stanowi krwawą fantazję na temat ostatecznego rozrachunku z okupującymi Europę nazistami.
„Tamte dni, tamte noce” (2017)
Timothée Chalamet i Armie Hammer osiedli na obrzeżach sennego włoskiego miasteczka i w promieniach palącego słońca rozprawiali o zawiłościach łaciny. Matka Elia czytała na głos niemieckie baśnie o księżniczkach i rycerzach, a przyjaciółka plotkowała płynnym francuskim o wieczornych dyskotekach. Językowy miks „Tamtych dni, tamtych nocy” przynosi tyle samo przyjemności co rozpościerające się w kadrze błękitne wody jeziora Garda, zazielenione pola i owocowe sady. Równie ciekawie prezentuje się soundtrack, gdzie Sufjan Stevens występuje u boku Franco Battiato i francuskiej funkowej grupy Bandolero.
„Krwawy diament” (2006)
Filmowcy nie ograniczają się do języków goszczących w czołówce popularności na Duolingo. „Krwawy diament” z Leonardo DiCapriem i Djimonem Hounsou jest gratką dla tych, którzy planują podróż do Namibii, RPA czy Gambii. Albo studia na wydziale afrykanistyki. Włączając napisy, zapoznamy się bowiem z brzemieniem języków mande, krio i afrikaans. W tle lata 90. i budząca grozę wojna domowa w Sierra Leone. Na pierwszym planie obawy i pragnienia pracującego niewolniczo na diamentowych polach rybaka oraz napotkanego w areszcie przemytnika. A także różowy diament, który ma rozwiązać ich wszystkie problemy.
„Wszystko wszędzie naraz” (2022)
„Wszystko wszędzie naraz” to największy zwycięzca tegorocznego rozdania Oscarów. Hollywoodzkie zamiłowanie do azjatyckiej kinematografii stało się faktem. Sukces „Szalenie bogatych Azjatów” zachęcił do powrotu na ekran Ke Huy Quana – kiedyś zapomnianego aktora dziecięcego, dziś laureata nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. Doskonałe „Parasite”, „Kłamstewko” z Awkwafiną i urocze „Złodziejaszki” również zrobiły szum na festiwalach i uroczystych galach. Dan Kwan i Daniel Scheinert poszli ich śladem i sięgnęli po motyw trudnej codzienności imigranckiej rodziny. Następnie wrzucili zmagania z urzędem skarbowym i zawiłe relacje między bohaterami w szalony wir zdarzeń. W całym tym szaleństwie mogły umknąć nam lingwistyczne smaczki. A przecież Michelle Yeoh porozumiewa się na ekranie w aż trzech językach – angielskim, mandaryńskim i kantońskim.
Dziewczyny Almodóvara: kim są największe muzy hiszpańskiego reżysera? >>
„Pogarda” (1963)
Wzorcowy przykład Nowej Fali powstał na podstawie książki rzymskiego powieściopisarza. W przedsięwzięciu udział wzięła międzynarodowa obsada, na której czele stanęła niezastąpiona Brigitte Bardot. Gwiazdy wyrażają tytułową „Pogardę” po francusku, niemiecku, angielsku i – jak przystało na fabułę toczącą się w gmachu studia Cinecittà oraz na wyspie Capri – także po włosku. Od słowa do słowa, scena po scenie widzowie zgłębiają szczegóły małżeńskiego konfliktu. Kiedy wzięty scenarzysta dla pieniędzy podejmuje wątpliwą artystycznie decyzję, jego piękna i bacznie obserwująca plan zdjęciowy żona zaczyna darzyć go coraz mroczniejszymi uczuciami. Czy ich związek przetrwa burzliwy okres?
