Pysznie bez glutenu. Przepisy Grażyny Bober-Bruijn

Rewolucja w polskich kuchniach? Co raz częściej sięgamy po przepisy bezglutenowe mimo, że tylko niewielka część z nas ma alergię na mieszaninę białek roślinnych, występujących z ziarnach pszenicy, żyta i jęczmienia. Istnieje również przekonanie, że takie potrawy są bez smaku i nie wyglądają apetycznie. To nie dokońca prawda, wystarczy zajrzeć do książki "Pysznie bez glutenu" Grażyny Bober-Bruijn. Autorka (od zawsze na diecie bezglutenowej) "pokazuje, jak nie jedząc glutenu, można w prosty sposób gotować, zachowując całą gamę potrzebnych witamin i minerałów, piec, żeby się udawało, i na koniec, żeby gotowanie było przyjemnością, a nie udręką".

fot. Gosia Wieruszewska

Jabłko z owsianką

Ludzi można śmiało podzielić na tych, którzy kochają owsiankę i z każdym jej łykiem myślą o swoim dzieciństwie, i na tych, którym to słowo przypomina panią kucharkę z przedszkola nalewającą gorącą breję, w której Pippi Pończoszanka rozpuściła kawałki starej gazety. Na szczęście ludzka wyobraźnia nie zna granic i tak oto powstało zapiekane jabłko z owsianką, które może być późnym śniadaniem w niedzielę, podwieczorkiem w środku tygodnia, kiedy spiżarnia świeci pustkami i wszystkie pyszności są już wyjedzone przez dzieci, albo przekąską dla wiecznie odchudzających się pań i panów.

Przygotowanie: 5 minut
Czas pieczenia jabłek: 25–30 minut
4 porcje
Składniki:
4 jabłka średniej wielkości
4 łyżki płatków owsianych bezglutenowych
150 ml mleka
2 łyżeczki cynamonu
4 szczypty cukru trzcinowego
szczypta kardamonu (opcjonalnie)
2 łyżeczki skórki otartej z cytryny lub pomarańczy
(opcjonalnie)

● Piekarnik nagrzej do 180°C.
● Umyj jabłka, odkrój od góry kapelusik i wydrąż łyżeczką gniazda nasienne.
● Każde jabłko posyp w środku cynamonem i kardamonem, a następnie przykryj kapelusikiem.
● Widelcem ponakłuwaj nieregularnie skórkę całego jabłka, ustaw wszystkie owoce na blasze wyłożonej folią aluminiową i wstaw do piekarnika na 25–30 minut. Duże jabłka będą piekły się około 40–45 minut.
● W połowie pieczenia jabłek zacznij przygotowywać owsiankę. Wlej mleko do rondelka, podgrzej, wrzuć płatki owsiane i pomieszaj chwilę. Jeśli chcesz, żeby owsianka była gęsta, gotuj ją dłużej, cały czas mieszając (żeby płatki nie przywarły do dna) i odstaw wtedy, kiedy będzie miała odpowiednią dla ciebie gęstość.
● Wyjmij jabłka z piekarnika, podnieś kapelusiki dwiema łyżkami (uważaj, bo jabłka są bardzo gorące) i pozwól im chwilę ostygnąć (około 3 minut).
● Każde jabłko przełóż do małej miseczki, wlej do środka po 2–3 łyżki owsianki, posyp kardamonem, otartą skórką i cukrem trzcinowym. Przykryj kapelusikiem i podawaj z herbatą miętową.

fot. Gosia Wieruszewska

Batony musli

Batony musli można kupić, ale te bezglutenowe są kilka razy droższe od innych i nie zawsze smaczne. Ten przepis pozwala przygotować własną wersję, tę ulubioną, wykorzystując granolę własnej roboty. To co do nich włożysz, zależy tylko od ciebie. Ja lubię bez rodzynek, tylko z orzechami, ale dobrze sprawdzają się też jagody goji, wiórki kokosowe, suszone brzoskwinie albo śliwki. Pieczone na oleju kokosowym mają delikatny posmak kokosa.

Przygotowanie: 5 minut
Pieczenie: 15–20 minut
4 porcje
Składniki:
300 g granoli bezglutenowej (patrz przepis
szybka granola)
2 białka
2 łyżki oleju kokosowego lub słonecznikowego
garść bakalii

● Piekarnik nagrzej do 170°C.
● Do miski wrzuć granolę, 2 białka oraz bakalie i pomieszaj dobrze.
● Płytką formę do pieczenia, kwadratową, wyłóż papierem do pieczenia, a papier posmaruj tłuszczem.
● Wyłóż na to masę na batony, wyrównaj ją i przyklep, żeby była zwarta.
● Wstaw do piekarnika na 15–20 minut – masa powinna być złota na wierzchu.
● Po wyjęciu odczekaj około 5 minut i pokrój na kawałki wielkości batona. Po ostygnięciu zawiń je w papier śniadaniowy i przechowuj do tygodnia (jeśli przetrwają).
● Możesz zamiast batonów zrobić krążki (lepsze dla dzieci), wykładając formę do muffinek kawałkami papieru do pieczenia i masą z granoli na grubość około 1 cm.

fot. Gosia Wieruszewska

Zawijasy z cukinii pod beszamelem

Jest to wegetariańska wersja dania. Jeśli chcesz przygotować wersję klasyczną, możesz do każdego zawijasa włożyć pasek ulubionej szynki. Możesz też posypać je startym żółtym serem. W tym przepisie podaję, jak zrobić beszamel w wersji bezglutenowej – najlepiej wychodzi on ze skrobi kukurydzianej. Pamiętaj, że mleko powinno mieć temperaturę pokojową.

Przygotowanie: 20 minut
Pieczenie: 25 minut
4 porcje
Na zawijasy:
2 średniej wielkości cukinie
2 spore marchewki
25–30 liści świeżego szpinaku
50–60 g twardego sera feta
Na beszamel:
2 kopiaste łyżki masła
1 łyżka bg skrobi kukurydzianej
150 ml mleka o temperaturze pokojowej
szczypta soli i pieprzu
szczypta startej gałki muszkatołowej

● Piekarnik nagrzej do 180°C.
● Dokładnie umyj cukinie, marchew i szpinak.
● Cukinie i marchew pokrój wzdłuż w cienkie pasy (najlepiej zrobić to obieraczką do warzyw lub nożem do sera). Pasy z cukinii odkrawaj do momentu dojścia do pestek.
● Cukinie i marchew włóż do garnka z lekko gotującą się wodą, zgaś ogień, dodaj szpinak i zostaw wszystko na 2 minuty. Wyłów warzywa i odłóż je na osobne talerze. Przygotuj fetę, krojąc ją na kawałki.
● Na jeden zawijas potrzebujesz 2–3 pasów cukinii, 1–2 pasków marchewki, 2 liści szpinaku, kawałka fety i ewentualnie kawałka szynki. Zawijaj od miejsca, gdzie leży feta.
● Odkładaj zawijasy do foremek muffinkowych wyłożonych małymi kwadratami papieru do pieczenia.
● Kiedy wszystkie zawijasy będą gotowe (około 12 sztuk), zrób beszamel.
● Masło rozpuść w płaskim rondlu lub na patelni, wsyp skrobię kukurydzianą i dobrze wymieszaj trzepaczką, żeby nie było grudek. Powoli zacznij wlewać mleko, cały czas mieszając trzepaczką i pilnując, żeby nie powstały grudki. Sos doprowadź do zagotowania i zdejmij z palnika. Dodaj sól, pieprz, świeżo startą gałkę muszkatołową i dobrze wymieszaj. Jeśli sos wyda ci się zbyt gęsty, dodaj 3–4 łyżki mleka i dokładnie wymieszaj.
● Każdy zawijas polej beszamelem (około 2 łyżek) i wstaw do piekarnika na 25 minut.
● Podawaj z ugotowanym białym ryżem i sałatą polaną sosem winegret.

fot. Gosia Wieruszewska

Paluchy serowe

Ten przepis dostałam od mojej mamy, która kiedyś robiła z takiego ciasta paszteciki. Ja robię paluchy serowe, które przypominają włoskie grissini i mogą być idealną przekąską dla dzieci. Moje córki, kiedy je widzą, wieszają się mojej nogi i proszą o coś malutkiego do zjedzenia przed obiadem. Ładnie zapakowane mogą być fajnym prezentem, ale najszybciej znikają, kiedy śledzimy niesamowicie pasjonujący mecz w telewizji lub siedzimy u przyjaciół na plotach.

Czas przygotowania: 15 minut
Czas pieczenia: 15 minut
2 porcje
Składniki:
5 łyżek mąki bezglutenowej (mieszanka na chleb)
3 łyżki bg mąki gryczanej
4 łyżki masła
4 łyżki białego puszystego serka (może być
serek z jogurtu)
½ łyżeczki bezglutenowego proszku do pieczenia
łyżeczka soli morskiej grubo mielonej
lub 1–2 łyżeczki sezamu

● Piekarnik nagrzej do 180°C.
● Na blacie kuchennym zmieszaj jajko, mąkę i masło.
● Zagnieć wszystko na jednolitą masę i zagniataj ciasto jeszcze około 1–2 minut. Możliwe, że trzeba będzie podsypywać ciasto mąką, rób to śmiało.
● Wysyp łyżkę mąki na blat i rozprowadź ją.
● Urywaj kawałki ciasta wielkości piłeczki do ping-ponga i roluj po blacie posypanym mąką, tak żeby wyszły z tego długie wałeczki. Powinny być mniej więcej grubości ołówka.
● Kiedy wszystkie paluszki będą już gotowe, wysyp sól lub sezam na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i obtocz każdy paluszek.
● Na tym samym papierze ułóż wszystkie paluszki tak, żeby się nie dotykały i włóż do piekarnika na 15 minut.
● Paluszki pasują jako dodatek do zup, sałat, jako przekąska, mogą być też podane z dobrym

fot. Gosia Wieruszewska

Ciasto marchewkowe

Ciasto, które proponuję upiec, nie kusi kilogramem orzechów, rodzynek i suszonych owoców, ale smakiem i wyglądem. Jest proste jak marchewka i tak samo pomarańczowe. Nie chrupie, ale jest za to apetycznie cynamonowe. Z kremu można zrezygnować, ale ja bym tego nie robiła...

Przygotowanie: 15 minut
Pieczenie: 45 minut
8–10 porcji
Składniki:
120 g bg mieszanki mąki na chleb
60 g bg mąki gryczanej
2 kopiaste łyżki bg mąki kokosowej
180 g cukru
100 ml oleju słonecznikowego
4 jajka
2 łyżeczki bg proszku do pieczenia
2–3 łyżeczki cynamonu
3 starte marchewki (na drobnych oczkach)
szczypta soli

Krem:
1 opakowanie białego serka
200 g mascarpone (może być trochę mniej)
3–4 łyżek cukru pudru
spora garść solonych pistacji, w całości lub lekko
rozgniecionych w moździerzu

● Piekarnik nagrzej do 180°C.
● Jajka utrzyj z cukrem na puszystą masę i miksując, powoli dodawaj olej, aż cały wmieszasz.
● Dodaj mąkę, cynamon, proszek do pieczenia i marchew i dokładnie wyrób mikserem.
● Formę do pieczenia (okrągłą lub kwadratową) wyłóż papierem do pieczenia, przelej do niej ciasto i wstaw do piekarnika na minimum 40 minut. Przed wyjęciem sprawdź patyczkiem, czy jest już gotowe.
● Podczas pieczenia się ciasta zrób krem.
● Serki utrzyj z cukrem pudrem na gładką masę i powstrzymaj się, żeby jej nie zjeść.
● Upieczone i ostudzone ciasto przełóż na talerz. Posmaruj kremem i posyp pistacjami.
● Ciasto podawaj z herbatą miętową.
● Zamiast białego serka i mascarpone możesz użyć ubitej śmietany sojowej.

Więcej przepisów znajdziesz w książce "Pysznie bez glutenu" Grażyny Bober-Bruijn. W sprzedaży od 19 listopada!