Przez poetów i pisarzy miłość platoniczna bywa stawiana na piedestale. Jest odbierana jako wierna, lojalna i niezmącona cielesnym pożądaniem, ale wcale nie musi jednoznacznie oznaczać wyższych wartości. W końcu miłość platoniczna występuje m.in. między fanem a idolką, a w tej sytuacji często dochodzi do idealizowania. Ostatecznie zakochanie dotyczy nie tyle realnej osoby ile wyobrażenia. Oczywiście miłość platoniczna może mieć naprawdę szczery i głęboki charakter. I prawdopodobnie wszyscy doświadczamy jej na co dzień – nawet jeśli nie jesteśmy w kimś niespełnienie zadurzeni, z pewnością darzymy tego typu miłością przyjaciół czy członków rodziny. Nie są to jednak jedyne sytuacje, w których doświadczyć możemy miłości platonicznej.

Co to jest miłość platoniczna?

Nazwa wzięła się od greckiego filozofa Platona. W dialogu „Uczta” skupił się na rozważaniach o miłości, ściśle łącząc ją z poczuciem piękna, dobra i harmonii. Platon wymieniał najróżniejsze rodzaje miłości:

  • Eros – miłość fizyczna, seksualna. Zgodnie z założeniem Platona źródłem jej pobudzenia jest zapach. Eros traktowany jest jako fundament miłości dojrzałej.
  • Agape – miłość boska. Charakteryzowana jest jako bezinteresowna, wyjątkowo oddana. Może wystąpić pomiędzy dwojgiem ludzi, ale zawiera w sobie pewien element boskości.
  • Storge – miłość rodzicielska, związana z poczuciem przynależności i przywiązaniem.
  • Philos – a więc przyjaźń.

Jeśli chodzi o miłość platoniczną, w filozofii platońskiej odgrywa ona największe znaczenie. Za przykład Ateńczyk podał uczucie pomiędzy dzieckiem a rodzicem. Philos jednak jest również niezbędnym elementem, aby zaistniała miłość idealna. Okazuje się więc, że miłość platoniczna ma wiele wspólnego z przyjaźnią. Bywa postrzegana jako coś więcej, przy czym nie występuje (lub nie może zostać zrealizowane) pożądanie. Marsillio Ficini, interpretator myśli Platona, w swoich dziełach zwrócił uwagę na bezinteresowność, która istnieje niezależnie od cielesnego pożądania – właśnie rozumie jako esencję miłości platonicznej. 

Miłość platoniczna a romantyczna

Co istotne, granice pomiędzy miłością romantyczną a platoniczną mogą być różne. Oznacza to, że pewne gesty czy kontakt fizyczny, które dla niektórych zarezerwowane są wyłącznie jako oznaka romantycznego zainteresowania, dla innych zostaną odebrane jako całkowicie platoniczne.

Cechy miłości platonicznej

  • Brak kontaktów seksualnych i/lub pożądania – niektórzy jako miłość platoniczną traktują także takie relacje, w których – chociaż pożądanie istnieje – to ze względu na najróżniejsze okoliczności nie może znaleźć swojego ujścia. „Klasyczna” miłość platoniczna nie zawiera jednak żadnych elementów skupionych wokół cielesności.
  • Głęboka więź emocjonalna – miłość platoniczna postrzegana jest jako coś więcej niż przyjaźń. Chodzi więc o szczerą relację, poczucie silnej więzi i zrozumienie, jakiego nie spotyka się często.
  • Odpowiednie oczekiwania – w relacjach romantycznych zdarza się, że nasze oczekiwania są wyjątkowo wygórowane. Relacja platoniczna charakteryzuje się większą wyrozumiałością.

Miłość platoniczna nieodwzajemniona

Miłość platoniczna, która jest jednostronna, zdarza się wyjątkowo często. Twój crush nie wie o twoim istnieniu? Chłopak, do którego wzdychasz od lat, pozostaje w długim i trwałym związku?

Najbardziej dobitnym przykładem platonicznej miłości nieodwzajemnionej jest uczucie, którym obdarowujesz idola. Niezdająca sobie z niczego sprawy gwiazda nijak nie może odwzajemnić twoich uczuć. Można jednak powątpiewać, czy w tego typu sytuacji faktycznie mamy do czynienia z miłością, a nie jedynie zauroczeniem – i to dość płytkim, bo zakochujemy się nie w prawdziwej osobie, a w wykreowanym wizerunku czy wyidealizowanym wyobrażeniu.

W przypadku nieodwzajemnionej miłości brak jakichkolwiek kontaktów seksualnych, ale można podejrzewać, że pojawia się pożądanie. Zwłaszcza jeśli mowa o zakazanym owocu – zajętej koleżance z pracy czy byłym chłopaku najlepszej przyjaciółki. Jednak jeśli żadne z was nie wykona żadnego kroku, można się domyślać, że z czasem uczucie, nawet platoniczne, wygaśnie.

Miłość platoniczna – związki na odległość

Z miłością platoniczną możemy mieć jednak do czynienia również w przypadku osób będących w związkach. Jak to możliwe?

  • Long-distance relantionship mogą okazać się wyzwaniem –  brak fizycznego kontaktu bywa przeszkodą. Wówczas ze względu na podróż czy przeprowadzkę, związek może przybrać charakter platoniczny. Ale wcale nie musi – nie zawsze odległość stoi na drodze kontaktom seksualnym, czego dowodem są chociażby możliwości, jaki daje sexting.
  • O miłości platonicznej mówi się także w przypadku relacji nawiązanych przez Internet – pomiędzy obiema zaangażowanymi osobami może wytworzyć się silna więź emocjonalna, jednak kontakt wcale nie musi nabierać charakteru seksualnego charakteru. Zwłaszcza że – jeśli nigdy się nie spotkaliście – może nie przyjść on naturalnie.

Miłość platoniczna a aseksualność

Zdarza się, ze miłość platoniczną łączy się z aseksualnością. Wcale tak jednak być nie musi być – aseksualność jest dość szerokim terminem, który bywa rozumiany jako spektrum najróżniejszych zachowań i odczuć, nie chodzi więc jedynie o brak relacji seksualnych.

Niektóre osoby aseksualne faktycznie mogą nie chcieć uprawiać seksu, a nawet całować się czy przytulać – i wówczas relacja, w której się znajdą, może przypominać miłość platoniczną. Równie dobrze jednak można wskazać na takie osoby aseksualne, które w pewnych wyjątkowych warunkach będą zainteresowane relacjami seksualnymi.

Co więc, oprócz aseksualności wymienia się także aromantyczność, czyli brak pociągu romantycznego. W przypadku osób aromantycznych można mówić o miłości platonicznej do członków rodziny czy przyjaciół, ale raczej nie w stosunku do partnerów czy partnerek. Nie ma więc wątpliwości – trudno postawić znak równości pomiędzy miłością platoniczną a aseksualnością.

Miłość platoniczna – jak się odkochać?

Miłość niejedno ma imię – również ta platoniczna. Dlatego też trudno jednoznacznie wskazać, jak się odkochać czy określić moment, gdy miłość platoniczna mija. A wiele osób może tego momentu wyczekiwać – zwłaszcza jeśli chodzi o nieodwzajemnione uczucia, którym towarzyszy dojmujące poczucie frustracji i rozczarowania.

Ile trwa miłość platoniczna?

Miłość platoniczna może być tylko krótkim etapem w twoim życiu – chociażby związanym z pierwszymi miłościami. Może też trwać w nieskończoność. W końcu miłością platoniczną darzymy przyjaciół czy członków rodziny.

Jeśli jednak zależy nam na tym, aby przestać (nawet platonicznie) kochać kogoś, kogo nie powinniśmy darzyć uczuciem, dobrze spróbować zerwać kontakt i odizolować się od siebie. Z czasem uczucia powinny minąć. A może na horyzoncie pojawi się ktoś nowy?