Przecież każdy ma jakieś pieprzyki, plamki, brodawki (znamiona). Przede wszystkim, nie należy przyglądać im się codziennie. Taka nadmierna czujność może sprawić, że niebezpieczne zmiany umkną naszej uwadze. Wystarczy raz na miesiąc zrobić “przegląd” swoich znamion, żeby sprawdzić, czy nie dzieje się nic, co powinno nas zaniepokoić mówi dermatolog Anna Płatkowska z kliniki Anclara
Znamiona – na co zwracać uwagę?
Anna Płatkowska : Najczęściej zwracamy uwagę na pieprzyki – znamiona barwnikowe czyli melocytarne. Różnią się od siebie wielkością, kształtem ale ich cechą wspólną jest kolor powstały z nagromadzenia melanocytów – komórek barwnikowych. To jednak nie jedyne znamiona jakie możemy zaobserwować. Istnieje wiele rodzajów znamion skórnych a niektóre z nich mogą przekształcić się w raka skóry. To bardzo często występująca choroba. Rak skóry stanowi około trzech czwartych wszystkich rozpoznawanych nowotworów złośliwych. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy – to około osiemdziesięciu procent wykrywanych raków skóry. Najgroźniejszy z nich jest jednak czerniak, który choć nie jest diagnozowany tak często, jest odpowiedzialny za trzy czwarte zgonów z powodu nowotworów skóry.
Niestety w Polsce liczba chorych na czerniaka z roku na rok systematycznie rośnie. Naszą czujność powinny obudzić znamiona o nieregularnych, rozmytych krawędziach, jeśli są większe niż 5 milimetrów, a także takie, które są nierówno wybarwione. Stare znamiona, które nagle zmieniły barwę czy kształt lub wokół których dostrzeżemy zaczerwienienie, takie, które krwawią lub z których uwalnia się wydzielina, zaczynają swędzieć czy boleć, także powinny nas zaniepokoić. W każdym z tych przypadków należy udać się do lekarza, który będzie w stanie stwierdzić czy zmiany są niebezpieczne. Należy pamiętać, że wczesne wykrycie znacznie zwiększa szanse pokonania raka.
Dermatoskopia i wideodermatoskopia
Anna Płatkowska : Aby ocenić charakter zmiany dermatolog wykonuje dermatoskopię lub wideodermatoskopię. Dermatoskopia to badanie podczas którego lekarz ogląda zmianę w powiększeniu dziesięcio-dwudziestokrotnym za pomocą dermatoskopu – specjalnej lupy wyposażonej w lampę – mówi dr Anna Płatkowska-Szczerek. Następnie na podstawie skali TDS ocenia zmianę i decyduje o dalszym postępowaniu. Wideodermatoskopia to podobne badanie z tą różnicą, że obraz zmian wyświetlany jest na ekranie komputera. Program umożliwia dokładniejsze przyjrzenie się badanemu fragmentowi a także wykonuje analizę i wstępnie kwalifikuje czy znamię jest łagodne czy złośliwe. Dzięki zachowanym zdjęciom lekarz może też prześledzić jak zmieniło się znamię między kolejnymi badaniami kontrolnymi. Dermatoskopię lub wideodermatoskopię powinny raz do roku wykonywać osoby, które znajdują się w grupie ryzyka zachorowania na raka skóry. Należą do niej osoby posiadające dużą liczbę znamion barwnikowych o różnych kształtach i rozmiarach, osoby, u których w rodzinie występował rak skóry, osoby o jasnej karnacji i amatorzy opalania i często korzystający z solarium.
Biopsja – czy to konieczne?
Anna Płatkowska : Jeśli jakieś znamię budzi podejrzenia lekarz decyduje o biopsji – wycięciu całości lub pobraniu wycinka. Następnie przeprowadza się badanie histopatologiczne, które definitywnie rozstrzyga o charakterze zmiany – mówi dr Sabina Gancorz. Właśnie ze względu na konieczność przeprowadzenia tego badania, niepokojących zmian nie należy usuwać laserowo, co spowodowałoby zniszczenie tkanek. Biopsja odbywa się w znieczuleniu miejscowym, więc jest praktycznie bezbolesna, przy użyciu specjalnej sztancy lub skalpela. Jeśli to konieczne lekarz zakłada szwy. Tak jak w przypadku wszystkich zabiegów należy uprzedzić lekarza o wszystkich dolegliwościach i alergiach. Nie ma potrzeby wykonywania przedtem specjalnych badań.
