Co pić na lepszy sen? Zioła! To najbardziej naturalny sposób na bezsenność i uspokojenie gonitwy myśli, która w nocy nie pozwala w pełni się wyciszyć. Jakie napary najlepiej pomogą w zaśnięciu? Czy mieszanka ziół na sen zadziała lepiej niż jeden ich rodzaj? Sprawdźmy to! Ale najpierw nieco teorii...

Problemy z zasypianiem – przyczyny

Problemy z zasypianiem mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Pojedyncze epizody bezsennych nocy mogą przytrafić się każdemu, a ich negatywny wpływ będziemy odczuwać tylko następnego dnia. Prawdziwy problem ma miejsce wtedy, gdy takie trudności przyjmują postać chroniczną i przeistaczają się w bezsenność. Spadek wydolności fizycznej, spowolnienie metabolizmu, zaburzenia pamięci i koncentracji - to tylko niektóre konsekwencje tego stanu, a do tego należy dopisać także zwiększone ryzyko wystąpienia schorzeń układu krążenia, zaburzenia lękowe i depresję.

Do problemów z zasypianiem, w dużej mierze, przyczynia się prowadzony przez nas styl życia. Przewlekły stres, nieregularne godziny zasypiania i wstawania, drzemki w ciągu dnia, używanie komputera i smartfona przed snem, spożywanie znacznych ilości napojów z kofeiną, tauryną i z innymi substancjami o działaniu pobudzającym - każdy z tych czynników nie jest obojętny dla jakości snu. Na jej obniżenie wpływa także zjadanie późnych kolacji, zwłaszcza tłustych i bogatych w węglowodany, jak i spożywanie alkoholu, zażywanie narkotyków i innych środków psychoaktywnych.

Nie bez znaczenia jest też bierny tryb życia. Siedząca praca i brak aktywności fizycznej to właściwie pewna recepta na problemy z zasypianiem. Kolejna przyczyna to niewystarczająca dbałość o jakość snu. Mowa tu o zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperaturze w sypialni (za optymalną należy uznać 20-21 stopni Celsjusza), niewłaściwym nawilżeniu powietrza, hałasie (który może generować telewizor lub radio), niewygodnym materacu i źle ułożonej poduszce. 

W niektórych przypadkach (jeżeli towarzyszom im inne objawy), problemy z zasypianiem mogą wskazywać na schorzenia: endokrynologiczne, neurologiczne lub kardiologiczne. Taki symptom może też towarzyszyć zaburzeniom psychicznym - depresji bądź schizofrenii. Jeżeli jednak nie pojawiają się żadne inne niepokojące sygnały, trudności z zasypianiem można spróbować zwalczyć naturalnymi metodami.

Oto najsilniejsze zioła nasenne, które wpływają też na uspokojenie nerwów.

Lawenda na sen

Lawenda skutecznie łagodzi stany napięcia nerwowego, ogranicza negatywny wpływ stresu na organizm, wykazuje działanie kojące i przeciwdepresyjne. W rezultacie, to znane od dawna ziele skutecznie ułatwia zasypianie.

Po lawendę powinny sięgnąć zarówno te osoby, które mają problem z zasypianiem, jak i często budzące się w nocy. Aby skorzystać z jej dobroczynnych właściwości, przed snem należy wypić napar z łyżki ziela. Surowiec trzeba zalać wrzątkiem (200-250 ml) i pozostawić pod przykryciem na 10-15 minut. Dla spotęgowania efektu, do lawendy można dodać melisę. Taka mieszanka ziół na sen powinna składać się z łyżeczki lawendy i łyżeczki melisy. Oba napary można pić codziennie, bezpośrednio przed snem. W stanach silnego stresu, herbatę z lawendy można pić 2-3 razy dziennie. Skuteczne może okazać się też dodanie olejku lawendowego do kąpieli, choć w tym przypadku, efektu nie będą tak dobre.

Chmiel na sen

Szyszki chmielu to kolejne silne zioło na sen. Wykazują działanie uspokajające, dzięki czemu znajdują zastosowanie w łagodzeniu stanów napięcia nerwowego i nadpobudliwości. Takie wpływ na organizm wynika z zawartości lotnych olejków, ale nie tylko. W szyszkach chmielu obecna jest także lupulina - substancja hamująca funkcję kory mózgowej i utrudniająca przewodzenie bodźców do układu nerwowego. Można zatem powiedzieć, że mechanizm jej działania jest odwrotny do tego, jaki wykazuje serotonina.

Aby przygotować nasenny napar z chmielu, do szklanki należy wsypać łyżkę suszonych szyszek (lub 4-6 sztuk świeżych), zalać wrzątkiem (200-250 ml) i parzyć pod przykryciem przez 10-15 minut. Herbatkę z chmielu należy pić codziennie przed snem. Uwaga, napar nie jest odpowiedni dla dzieci poniżej 12 roku życia, kobiet w ciąży i karmiących piersią. 

Męczennica cielista na sen

Męczennica cielista wywiera silny wpływ na nastrój i psychikę. Dowiedziono, że ziele to wywiera wpływ na receptory benzodiazepinowe układu GABA i dzięki temu, działa wyciszająco, rozluźniająco i uspokajająco. Ma to też wpływ na długość fazy REM na sprawniejsze zasypianie. W rezultacie, osoby pijące napar z męczennicy lepiej się wysypiają, nie występuje u nich problem częstego wybudzania się w nocy, a nad ranem mogą zauważyć wyraźnie lepsze samopoczucie.

Jak przygotować nasenny napar z męczennicy? To łatwe - łyżeczkę suszonego ziela zalewamy wrzątkiem (150 ml), przykrywamy i odstawiamy na 5-10 minut. Napar pijemy codziennie, bezpośrednio przed snem. 

Kozłek lekarski na sen

Kozłek lekarski jest jednym z najczęściej stosowanych ziół na problemy z zasypianiem. Ziele powszechnie znane jako waleriana, wykazuje działanie uspokajające. Działa też przeciwbólowo i rozkurczająco, więc jeżeli przyczyną bezsenności są bolesne miesiączki, kozłek lekarski także może pomóc. Zawarte w korzeniu i w kłączach substancje, hamują aktywność ośrodkowego układu nerwowego. Efektem jest uczucie odprężenia, obniżenie napięcia nerwowego i złagodzenie stanów lękowych. 

Herbata na sen z waleriany jest łatwa do przygotowania. Łyżeczkę suszonego korzenia należy zalać wodą (150 ml) i pozostawić pod przykryciem na 15 minut. Można ją pić codziennie, bezpośrednio przed snem.

Rumianek na sen

Skuteczne zioła na bezsenność? Oczywiście, że rumianek! Jego dobroczynny wpływ jest efektem bogatej zawartości flawonoidów - substancji, które wiążą się z obecnymi w mózgu receptorami benzodiazepinowymi. Dzięki temu, rumianek działa uspokajająco, łagodzi skutki stresu i odpręża. 

Do przygotowania relaksującego naparu potrzebna będzie łyżeczka rumianku i 150 ml wrzątku. Po zalaniu ziela, należy parzyć je pod przykryciem przez 10-15 minut. Pijemy bezpośrednio przed snem. Trzeba jednak pamiętać, że rumianek może wchodzić w reakcję z niektórymi lekami, potęgując ich działanie. Należą do nich medykamenty zawierające diazaepam i alprazolam. Niektóre osoby mogą też wykazywać nadwrażliwość na rośliny z rodziny astrowatych, w tym na rumianek.

Melisa na sen

Liście melisy zawierają olejek eteryczny, składający się przede wszystkim z cytronelalu, geraniolu i cytralu. Poza tym, stanowią naturalne źródło flawonoidów, kwasów fenolowych i innych cennych substancji. Wszystko to przekłada się na uspokajające właściwości melisy, która od dawna znajduje zastosowanie w łagodzeniu nawet silnych stanów zdenerwowania, pobudzenia nerwowego i problemów z zasypianiem. 

Do przygotowania naparu z melisy należy wykorzystać suszone liście tej rośliny. Jedną łyżeczkę suszu zalewamy wrzątkiem (150 ml), przykrywamy i odstawiamy na 20 minut. Gotowa herbatka ma charakterystyczny ziołowo-cytrynowy smak. Pijemy ją codziennie przed snem, a w stanach wysokiego napięcia nerwowego, nawet 2-3 razy dziennie.  

Jak bezpiecznie pić zioła?

Zioła na bezsenność są stosunkowo bezpieczne, nie znaczy to jednak, że można je pić bez ograniczeń. Osoby, u których pojawi się jakiekolwiek działanie niepożądane (w tym nudności, wymioty, biegunka bądź zawroty głowy), powinny natychmiast przerwać przyjmowanie ziół i zasięgnąć porady lekarza.

Leczenie problemów z zasypianiem przy pomocy ziół, nie powinno trwać dłużej niż miesiąc. W przeciwnym wypadku, organizm przyzwyczai się do zawartych w nich substancji aktywnych i przestanie reagować. Z drugiej strony, zbyt długo trwająca terapia może wywołać efekt uzależnienia psychicznego i w rezultacie - zaśnięcie bez pomocy ziół może okazać się bardzo trudne. Po 4 tygodniach, należy zrobić przynajmniej 3-tygodniową przerwę. Pomoże to uniknąć możliwych negatywnych skutków i przy okazji - pozwoli oczyścić organizm z nadmiaru ziołowych substancji. W ten sposób, nie dopuścimy do jego zatoksycznienia.

Trzeba również podkreślić, że bez konsultacji lekarskiej nie powinny sięgać po zioła osoby przewlekle chore, przyjmujące leki, kobiety w ciąży i karmiące piersią. 

Zioła na sen w ciąży - całkowicie zakazane? 

Jeśli przed ciążą nigdy nie stosowałaś ziół na sen, lepiej nie rozpoczynaj kuracji nimi właśnie teraz, ponieważ mogą one wywołać nieprzewidzianą reakcję alergiczną. Ale nawet jeśli zdarzyło ci się korzystać z takiej formy leczenia, najlepiej wcześniej skonsultować jej kontynuowanie z lekarzem prowadzącym.

Za względnie bezpieczne zioła na sen ciąży uznaje się rumianek, melisę lekarską i lawendę. Mimo wszystko, o ich przyjmowanie zawsze lepiej zapytać specjalistę.