Zakupoholizm - objawy

Zakupoholizm to zaburzenie, prowadzące do kompulsywnego kupowania mnóstwa zbędnych rzeczy. Jego symptomy nie u wszystkich są takie same, ponieważ wiele zależy od stopnia nasilenia tego zjawiska. Istnieją jednak pewne objawy, które powinny być alarmujące i uruchomić w głowie czerwoną lampkę.

Za objaw kupnoholizmu można uznać poświęcanie dużych ilości czasu na przeglądanie ofert sklepów i robienie zakupów. Dotyczy to zarówno chodzenia po sklepach oraz galeriach handlowych, jak też zapoznawania się z ofertą sprzedaży internetowej. Czasami zaburzenie przybiera formę prawdziwej manii, a sam pacjent zaniedbuje pracę, obowiązki i rodzinę, by móc iść na zakupy. Za objaw tego uzależnienia może być również uznane obsesyjne myślenie i planowanie kupna kolejnych rzeczy.

Kolejnym z symptomów, świadczących o występowaniu problemu zakupoholizmu jest ilość oraz rodzaj rzeczy, które są nabywane. Oczywiście, można pozwolić sobie na kupno kilku podobnych rzeczy i noszenie ich na zmianę. Jednak posiadanie kilkunastu sukienek, których prawdopodobnie nigdy nie założysz i jednoczesne nabywanie nowych świadczy już o problemie. Kompulsywne zakupy sprawiają, że wchodzisz w posiadanie mnóstwa zbędnych do życia przedmiotów. Dotyczy to ubrań, bibelotów, elektroniki, a nawet jedzenia.

Duże znaczenie w kontekście uzależnienia od robienia zakupów ma również warstwa emocjonalna i uczucia, towarzyszące podczas samego nabywania produktów. Traktowanie zakupów jako sposobu na poprawę nastroju szybko prowadzi do uzależnienia na poziomie emocjonalnym. W trakcie kupowania pojawia się uczucie euforii, które może pomagać w niwelowaniu stresu, jednak dość szybko to odczucie znika. W przypadku osób uzależnionych od robienia zakupów najczęściej zastępowane jest ono poczuciem winy lub wstydem.

Ostatnim z sygnałów, które mogą świadczyć o problemie z kupnoholizmem jest przeznaczanie ogromnych ilości środków finansowych na ciągłe robienie zakupów. Osoby uzależnione niejednokrotnie rezygnują z opłacenia czynszu, sprzedają swoje cenne przedmioty czy po prostu biorą pożyczkę, by móc pozwolić sobie na kolejne zakupy. Z powodu nałogu takiego człowieka cierpi więc nie tylko on sam, ale również wszystkie zależne od niego osoby.

Zakupoholizm - przyczyny

Zakupoholizm jest uzależnieniem, ściśle powiązanym z brakiem zahamowań i samokontroli. Kluczowa jest tutaj chęć zastąpienia negatywnych emocji pozytywnymi odczuciami oraz fałszywe poczucie własnej zaradności. Wielu nałogowców uważa bowiem, że kupienie kilkunastu rzeczy w promocji pomaga im zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy, nawet jeśli na co dzień nie korzystają z podobnych produktów.

Gdzie leży przyczyna powstawania uzależnienia od zakupów? Ciężko jest jednoznacznie wskazać, co prowadzi do tego typu zachowań. Z pewnością łatwiej jest wpaść w nałóg osobie, która ma już jakieś uzależnienia lub obserwuje podobne zjawiska w swoim najbliższym otoczeniu.

Zakupoholizm często dotyka również ludzi, którzy z jakiegoś powodu pragną nadążyć za obowiązującymi trendami lub konkretnymi osobami. Chęć zaimponowania bogatszym, lepiej wyglądającym znajomym popycha nałogowca w coraz większą spiralę zakupów. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy zmiana warstwy wizualnej jest kluczem do poprawy statusu społecznego lub może przynieść określone korzyści.

W sidła kompulsywnego kupowania może wpaść również osoba, której sytuacja finansowa uległa nagłej poprawie. Zdarza się, że ludzie, którzy w dzieciństwie doświadczyli biedy wpadają w błędne koło robienia zakupów i gromadzenia dużej ilości zapasów. Jest to mechanizm obronny mózgu, pobudzany regularnie przez lęk przed utratą zarobionych środków. Bywa również odwrotnie - chęć posiadania czegoś na własność jest tak ogromna, że przewyższa racjonalne myślenie i prowadzi do kupna mnóstwa niepotrzebnych rzeczy. Sam fakt tego, że pacjent może "pozwolić sobie" na lepsze buty czy kosmetyki prowadzi do euforii i jedynie pobudza apetyt na posiadanie innych przedmiotów.

Bywa również tak, że kupnoholizm dotyka osoby mocno zestresowanej, żyjącej pod dużą presją, a nawet chorej na depresję Taki człowiek, pragnąc odreagować nadmiar emocji i zastąpić negatywne uczucia pozytywnymi kupuje mnóstwo rzeczy. Ich posiadanie w pierwszym odruchu daje mu radość, ale już za chwilę zastępowane jest kolejnymi negatywnymi uczuciami. By wyciszyć wyrzuty sumienia, nałogowiec ponownie kupuje i znów przez chwilę doświadcza miłej, pozakupowej euforii. Z czasem jednak intensywność odczuwania tych emocji zmniejsza się, dlatego uzależniona osoba kupuje coraz więcej i więcej.

Zakupoholizm - zagrożenia

Zakupoholizm jest zaburzeniem, w które łatwo wpaść zwłaszcza osobom emocjonalnym i podatnym na wpływy innych ludzi. Nałóg ten stanowi ogromne zagrożenie zwłaszcza w erze internetu i zakupów online. Duża ilość kuponów, promocji i wyprzedaży również stanowią pokusę, której niejednokrotnie bardzo ciężko jest się oprzeć.

Jak uniknąć zagrożenia zakupoholizmem? Wprowadź do swojego życia kilka zasad zdrowego kupowania. Przede wszystkim, staraj się korzystać tylko z gotówki lub załóż dzienny limit kwotowy na swojej karcie. To przynajmniej częściowo powstrzyma cię przed wydawaniem większych ilości pieniędzy jednorazowo. Wirtualne pieniądze bardzo łatwo się wydaje, dlatego posługiwanie się gotówką może przynajmniej częściowo przyhamować twoje zapędy.

Przed wyjściem do sklepu dobrze jest również przygotować listę zakupów i ściśle się jej trzymać (żadnych ustępstw!). Jeśli orientujesz się w cenach produktów, możesz mniej więcej oszacować, ile wydasz na zakupy z listy i przygotować orientacyjną kwotę w gotówce. Świadomość ograniczonego funduszu skutecznie powstrzyma cię przed dokupieniem niepotrzebnych rzeczy.

Skutki zakupoholizmu

Zakupoholizm to nałóg niszczący nie tylko życie samego uzależnionego, ale również ludzi z jego najbliższego otoczenia. Skutkiem kompulsywnego kupowania jest przede wszystkim znaczące pogorszenie się relacji z rodziną oraz przyjaciółmi, głównie na skutek popadania w konflikty na tle niszczącego nałogu. Uzależniony odbiera każdą próbę pomocy jako personalny atak i bardzo często nie chce się przyznać, że ma poważny problem. Zamiast tego woli ograniczyć kontakty lub zupełnie ukrócić relację, niezależnie od stopnia pokrewieństwa.

Zakupoholizm ma również opłakane skutki w sferze finansowej osoby uzależnionej. Kompulsywne kupowanie może pchnąć nałogowca do przeznaczenia środków potrzebnych do życia na zakupy, zaciągnięcia kredytu, sprzedania rodzinnych dóbr, a nawet kradzieży.

Kompulsywne kupowanie to nałóg, działający destrukcyjnie na psychikę człowieka nim dotkniętego. Osoba taka często jest samotna i bardzo zestresowana. Dręczą ją nieustanne wyrzuty sumienia, a jednocześnie ma żal do siebie, że nie umie się powstrzymać. Nieleczony zakupoholizm może prowadzić do ciężkiej depresji lub nerwicy.

Jak pokonać nałóg kupowania nowych rzeczy?

Zakupoholizm to destrukcyjne uzależnienie, odbijające się negatywnie w wielu sferach życia codziennego. Pokonanie go w pojedynkę może okazać się niemożliwe, dlatego warto skorzystać ze wsparcia bliskiej osoby. Jeśli nie czujesz się na siłach, by samodzielnie zarządzać finansami, możesz przekazać je pod opiekę zaufanego człowieka i poprosić go o towarzyszenie ci w zakupach. Obecność drugiej osoby powstrzyma cię przed nabywaniem niepotrzebnych rzeczy i pozwoli spojrzeć na zakupy w nieco inny sposób.

Jeśli czujesz, że masz taką potrzebę możesz również skorzystać z leczenia u specjalisty. Terapia uzależnień w przypadku zakupoholizmu przeprowadzana jest zarówno w trybie grupowym, jak i indywidualnym i daje bardzo duże efekty. Terapeuta podpowie ci, jak walczyć z nałogiem, jakie procedury wdrożyć do życia codziennego i jak przywiązać odczuwanie pozytywnych uczuć do innych aktywności.