Według osób, które wierzą w przeznaczenie, wszystko co dzieje się w ich życiu, jest skutkiem wcześniejszych działań i decyzji, jakie podjęli, albo jest zgodne z planem Boga, czy sił wyższych. Fataliści uważają, że nie ma sensu starać się przeciwstawić temu, co już jest zaplanowane, bo i tak nie da się zmienić losu. Czy życie według takich zasad ułatwia, czy utrudnia życie?

Postaramy się bliżej przyjrzeć się temu przekonaniu, jego zaletom i wadom oraz zastanowić się, jak wpływa na nasze życie oraz zdrowie psychiczne. Czym dokładnie jest fatalizm, jakie są jego korzenie i historia, jakie teorie na jego temat są przedstawiane przez ekspertów oraz jakie konsekwencje może mieć wiara w przeznaczenie dla naszej psychiki? Czy rzeczywiście wiara w nieuchronność wydarzeń jest korzystna dla naszego zdrowia psychicznego? Czy może przeciwnie, prowadzić do utraty kontroli nad życiem i utrzymywania się w poczuciu bezradności? 

​​Czym jest fatalizm i jak może wpływać na życie?

Wiara w przeznaczenie jest przekonaniem, które zakłada, że wszystkie wydarzenia w życiu są już wcześniej zaplanowane i nieuchronne. Ludzie wierzący w fatalizm uważają, że ich los jest z góry ustalony, a to co staje na ich drodze, jest skutkiem wcześniejszych działań, decyzji i wyborów. Wierzą, że nie mają wpływu na własną kolej życia, bo ta jest nie do odwrócenia.

Wiara w przeznaczenie z pewnością pozwala na łatwiejszą akceptację trudnych sytuacji w życiu. Kiedy coś złego staje na ich drodze, ludzie wierzący w fatalizm są w stanie uznać, że było to zaplanowane i nie mają na to wpływu. Dzięki temu mogą znaleźć w sobie siłę i nadzieję, że wszystko w końcu się ułoży.

Z drugiej strony, wiara w przeznaczenie może również prowadzić do beznadziejności i braku samodzielności. Jeśli człowiek uważa, że wszystko jest już ustalone, przestaje starać się wywierać wpływ na swoje życie i wybory. Może odczuwać także bezradność i brak kontroli nad życiem, prowadzące do chronicznego stresu i depresji.

Czy wiara w przeznaczenie może być korzystne dla zdrowia psychicznego?

Badania naukowe skupiające się na osobach wierzących w przeznaczenie wykazały, że takie przekonania mają różne skutki dla ludzkiego zdrowia i samopoczucia psychicznego.

Według niektórych ekspertów, ludzie wierzący w fatalizm są bardziej skłonni do akceptacji trudnych sytuacji, a tym samym doświadczają mniejszego stresu i lepiej radzą sobie z chorobami psychicznymi, takimi jak depresja i lęki. Jedno z badań opublikowanych w "Journal of Personality and Social Psychology" wykazało, że osoby wierzące w fatalizm są mniej narażone na stres i lepiej radzą sobie z sytuacjami trudnymi niż ci trzymający kontrolę nad swoim życiem. Badacze przeprowadzili badanie na grupie studentów, którzy zostali poddani sytuacji stresowej, a następnie zostali poproszeni o wypełnienie ankiet oceniających ich poziom stresu i lęku. Okazało się, że osoby wierzące w fatalizm odnotowały mniejszy poziom stresu i lęku w porównaniu do reszty grupy.

Inne badania pokazują, że wiara w przeznaczenie może mieć pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne w sytuacjach ekstremalnych, takich jak choroba terminalna. Osoby wierzące w fatalizm mają tendencję do uważania, że ich choroba jest już zaplanowana i nieunikniona, co może pomóc im w radzeniu sobie z jej konsekwencjami. Według wyników, osoby wierzące w fatalizm mogą lepiej radzić sobie z bólem i cierpieniem związanym z chorobą, a także mogą mieć większe poczucie spokoju i akceptacji swojej sytuacji.

Mimo to należy pamiętać, że fatalizm nie jest dla wszystkich. Niektórych ludzi wiara w przeznaczenie może prowadzić do braku motywacji i poczucia bezsilności, co może mieć negatywny wpływ na ich zdrowie psychiczne. Ważne jest, aby każdy z nas znalazł sposób radzenia sobie z trudnościami, który najlepiej odpowiada naszym potrzebom i osobowości.

Przeznaczenie w miłości - czy to los czy wybór?

Czy miłość może być z góry skazana na to, by się pojawić lub zniknąć z życia człowieka? Wierzący w przeznaczenie twierdzą, że każda osoba, którą spotykamy w naszym życiu, ma swoje miejsce i czas w naszej historii. Oznacza to, że jeśli spotykamy kogoś, kto wydaje się idealny dla nas, jest to zgodne z planem, który wszechświat przygotował dla nas - w ten sposób, miłość jest traktowana jako nieuchronne wydarzenie, które musi się wydarzyć, jeśli tak ma być.

Z drugiej strony, sceptycy podchodzą z dystansem do przekonania, że miłość jest z góry ustalona. Według nich, miłość to wybór, który dokonujemy w każdym momencie naszego życia. Nawet jeśli miłość wydaje się być nieunikniona, zawsze mamy wybór, czy chcemy w nią uwierzyć, czy nie.

Ważne jest jednak zauważenie, że wiara w przeznaczenie w miłości może znacząco wpłynąć na podejście do związków. Jeśli uważamy, że uczucie jest nieuchronnym wydarzeniem, to może to pomóc nam zrozumieć, dlaczego pewne związki nie przetrwały lub dlaczego spotkaliśmy kogoś, kto na nas nie zasługuje. W ten sposób, fatalizm pomaga zyskać wewnętrzną harmonię i spokój. 

Dobrze pamiętać jednak o tym, że przekonanie o nieuchronności miłości może także prowadzić do biernego czekania na to, co los ma dla nas w zanadrzu. Istnieje ryzyko, że nie podejmiemy działań, które mogą pomóc nam znaleźć miłość, a także, że nie będziemy próbować naprawić związków, które są dla nas ważne.

Jakie są zalety i wady posiadania przekonania o nieuchronności wydarzeń?

Posiadanie przekonania o nieuchronności wydarzeń, czyli wiara w przeznaczenie, może mieć zarówno zalety, jak i wady. 

Zalety:

  • Redukcja stresu - może pomóc w ograniczeniu stresu, z uwagi na fakt, że fataliści mają tendencję do zakładania, że wiele wydarzeń jest poza ich kontrolą. Taka postawa może pomóc lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami i zmniejszyć poziom stresu.
  • Poprawa zdrowia psychicznego - badania wykazują, że wiara w przeznaczenie może mieć pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne w sytuacjach trudnych i niespodziewanych, z którymi początkowo ciężko się pogodzić.
  • Akceptacja sytuacji - może pomóc w akceptacji trudnych sytuacji, takich jak utrata pracy czy rozstanie. Osoby wierzące w fatalizm często uważają, że takie wydarzenia są zaplanowane i nieuniknione, co może pomóc im w lepszym radzeniu sobie z nimi.

Wady:

  • Brak kontroli - wiara w przeznaczenie może prowadzić do braku poczucia kontroli nad własnym życiem, a co za tym idzie, do uczucia bezradności i utraty motywacji.
  • Odmowa odpowiedzialności - fataliści mogą odmawiać odpowiedzialności za swoje czyny, ponieważ uważają, że wszystko jest zaplanowane i nieuniknione.
  • Zatracenie w fatalistycznych przesądach: niektóre przekonania związane z przeznaczeniem, takie jak przesądy lub wierzenie w "złe oko", mogą prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak paranoja lub izolacja społeczna.

Wiara w przeznaczenie a historia

Wiara w przeznaczenie była obecna w kulturach na całym świecie już od czasów starożytnych. W niektórych religiach i wierzeniach, takich jak hinduizm czy buddyzm, nadal jest zresztą kluczowym elementem doktryny. 

W kulturach Zachodu, takich jak Grecja i Rzym, ludzie nie znali życia bez wiary w moira i fatum (łac. fatum – los, przeznaczenie). W średniowieczu wiara w przeznaczenie była ściśle związana z chrześcijaństwem - Bóg stworzył ludzi z określonymi cechami i właściwościami, a nasze życie jest już zaplanowane przez niego. Ludzie mieli uważać, że wszystko, co dzieje się w życiu, jest z woli Boga i nie jest możliwe, aby to zmienić.

W epoce oświecenia, wiara w przeznaczenie zaczęła tracić na znaczeniu, ponieważ ludzie zaczęli bardziej kłaść nacisk na racjonalność i indywidualność. W XIX wieku, szczególnie wśród romantyków, znów wróciła do łask, ale tym razem miała bardziej pozytywny charakter. Ludzie zaczęli twierdzić, że ich życie jest zaplanowane przez los, co jednak nie oznacza, że nie mają wpływu na to, co się dzieje. Przekonanie to miało na celu zwiększenie poczucia wolności i siły jednostki.

Obecnie, wraz z rozwojem nauki i technologii, coraz więcej ludzi przestaje wierzyć w przeznaczenie. Z jednej strony społeczeństwo uważa, że ma większą kontrolę nad swoim życiem, ponieważ ma dostęp do różnych narzędzi i informacji. Z drugiej strony, coraz więcej osób uważa, że życie jest chaotyczne i nieprzewidywalne, a próba kontrolowania go jest pozbawiona sensu.

Bez względu na to, czy wierzysz w przeznaczenie, czy nie, ważne jest, aby pamiętać, że każdy z nas ma swoje własne podejście do życia i to, czy wierzymy w to, co przyniesie nam przyszłość, zależy od nas samych.