Każdy człowiek posiada 3-4 miliony gruczołów potowych, z których przeciętnie wydala 700-900 ml potu w ciągu doby. Pocenie się jest niezbędne do przeprowadzenia termoregulacji – parujący ze skóry pot ochładza organizm. Zdarza się jednak, że gruczoły potowe działają zbyt intensywnie. Skąd bierze się nadmierna potliwość? Sprawdziłyśmy, co do powiedzenia mają w tej sprawie eksperci. 

Przyczyny nadmiernej potliwości twarzy

Podczas upałów czy intensywnego wysiłku fizycznego każdy z nas poci się bardziej niż zwykle. Nie jest to nic alarmującego – nawet nadmierne pocenie się jest usprawiedliwione w takich okolicznościach. Podobnie zrozumiałe jest pocenie się w czasie choroby – organizm w gorączce sygnalizuje, że coś jest nie tak i podejmuje walkę z grypą, a tym samym wytwarza większe ilości potu. Co innego jednak, gdy pot leje się z czoła bez powodu. Jeśli dodatkowo pocenie się ma związek z nieprzyjemnym, odstręczającym zapachem – tym bardziej powinniśmy się temu przyjrzeć. Hiperhydroza, czyli wysoka potliwość, jest bowiem objawem licznych chorób. Mamy wtedy do czynienia z potliwością wtórną – za jej przyczyną stoją inne dolegliwości, takie jak:

  • cukrzyca,
  • choroba Parkinsona,
  • akromegalia,
  • nadczynność tarczycy,
  • odruchowa dystrofia współczulna,
  • guz chromochłonny.

Objawem wymienionych chorób jest nadmierna potliwość różnych partii ciała – nie tylko twarz, ale i pocące się ręce czy stopy powinny zwrócić naszą uwagę. Przyczyną nadpotliwości są też zmiany hormonalne wywołane dojrzewaniem lub menopauzą.

Nadmiernym poceniem się możemy także reagować podczas stresujących wydarzeń. Organizm, który jest w ciągłym napięciu produkuje znacznie więcej kortyzolu i adrenaliny, przez co poci się częściej i bardziej intensywnie. Jeśli nadpotliwość twarzy stanowi nasz kompleks i stresujemy się także samym poceniem się – trudno będzie przerwać błędne koło, rozluźnić napięte mięśnie i wyeliminować problem. Z wyższą niż przeciętnie potliwością zmagają się również osoby otyłe. Przy większej masie ciała, każdy wysiłek może być bardziej wymagający i męczący, z czym bezpośrednio wiążę się nadmierne pocenie się.

Uwaga, wskazuje się także, że wysoka potliwość twarzy może być dziedziczna. Wówczas mówi się o potliwości pierwotnej – nie ma żadnych przyczyn, wynika z podłoża genetycznego.

Potliwość twarzy – jakie są skutki?

Twarz zazwyczaj najbardziej intensywnie poci się w strefie T. Nadmierna potliwość tego typu może powodować problemy skórne, rozszerzanie porów, powstawanie zaskórników czy nawet trądzik. Poceniu się twarzy często towarzyszą zaczerwienienia oraz tzw. potówki – krostki, które powstają w wyniku nieprawidłowej pracy gruczołów potowych. Potówki wywołują swędzenie i pieczenie twarzy.

Wysoka potliwość skóry głowy może z kolei skutkować pojawieniem się takich dolegliwości jak grzybica czy łupież. Wówczas konieczna będzie konsultacja z dermatologiem lub trychologiem. W końcu problemy skóry głowy wpływają na wygląd włosów, mogą powodować ich wypadanie.

Jak radzić sobie z potliwością twarzy domowymi sposobami?

Z nadmierną potliwością innych partii ciała można poradzić sobie łatwiej. Jest jednak kilka sposobów, dzięki którym możemy ograniczyć nawet widoczne pocenie się twarzy:

  • Przewiewne materiały - odpowiednia wentylacja całego ciała pozytywnie wpłynie na zmniejszenie potliwości twarzy. Noszenie przewiewnych ubrań, wykonanych z naturalnych materiałów może pomóc w uniknięciu przegrzania organizmu. Jeśli twoja twarz i głowa nadmiernie się pocą, unikaj chustek i czapek wykonanych z poliestru i innych sztucznych tworzyw.
  • Nawodnienie organizmu - paradoksalnie, nadmierna potliwość może wynikać z odwodnienia – picie odpowiedniej ilości wody (2-3 litry dziennie) powinno pomóc zachować odpowiednią temperaturę organizmu.
  • Dieta - jedzenie ostrych, mocno przyprawionych dań może pogłębić problem. Zdarza się, że za nadmierną aktywność gruczołów potowych odpowiada kofeina, alkohol, cytrusy – spróbuj zrezygnować z tych produktów.
  • Napary z ziół - szałwia, skrzyp polny, pokrzywa, rumianek, mięta, melisa – wskazuje się, że stosowanie naparów z tych ziół może pomóc w zmniejszeniu aktywności pracy gruczołów potowych. Zioła można stosować wewnętrznie lub zewnętrznie – pić napary, albo przemywać nimi twarz. Pozytywne działanie ziół potwierdzają eksperci: „Po 3 dniach [picia naparu z szałwi] chora zauważyła, że potliwość zmniejszyła się do stopnia niezaburzającego codziennego funkcjonowania” – opisują lekarki Anna Gajewska i Małgorzata Krajnik.
  • Higiena - częste mycie miejsc, które najbardziej się pocą, to podstawa odpowiedniej higieny. Skórę głowy należy myć i peelingować, używając preparatów zalecanych przez dermatologa. Regularnym oczyszczaniem twarzy uda nam się zapobiec powstawaniu potówek.

Co zrobić, kiedy nadmierna potliwość twarzy nie ustępuje?

Potliwość twarzy może być oznaką poważniejszych dolegliwości, dlatego warto to sprawdzić i sumiennie wykonać wszystkie zalecone przez lekarzy badania. Jeśli przyczyny nadmiernego pocenia się są psychosomatyczne – nie zaszkodzi konsultacja z psychologiem, który wskaże, jak radzić sobie w sytuacjach stresujących i panować nad gwałtowną reakcją organizmu.

Jeśli tradycyjne sposoby na pocenie się twarzy zawiodą, lekarz może przepisać preparaty antycholinergiczne. Leki te oddziałują na impulsy nerwowe i w ten sposób redukują wydzielanie potu. Zarówno te, jak i inne substancje, które ograniczają aktywność gruczołów potowych, powodują różne skutki uboczne. Dlatego tak istotna jest konsultacja lekarska – działanie na własną rękę może nie odnieść pożądanych skutków, a wręcz przeciwnie – przyczynić się do powstania nowych problemów.

Jedną z bardziej inwazyjnych metod na pocenie się twarzy jest wstrzykiwanie botoksu, który zmniejsza działanie gruczołów potowych. Efekt tego zabiegu utrzymuje się przez przez kilka miesięcy. Możliwe jest też całkowite zniszczenie gruczołów potowych. Podczas zabiegu jonoferazy za pomocą prądu elektrycznego uszkadza się gruczoły na skórze twarzy. Podobnie działa lipoza laserowa – gruczoły naświetlone laserem obumierają. W przypadku tych zabiegów zmniejszenie potliwości można zauważyć po ok. 10 seriach.