Medycyna estetyczna – co o niej wiemy?

Co to jest medycyna estetyczna?

Medycyna estetyczna to medycyna dobrej jakości życia, również prewencyjna, tworząca i odtwarzająca równowagę psychofizyczną człowieka, który nie akceptuje swojego wyglądu. Celem medycyny estetycznej jest poprawa wyglądu fizycznego i samopoczucia poprzez stosowanie małoinwazyjnych zabiegów medycznych. W polskim prawie termin medycyna estetyczno-naprawcza pojawił się dopiero w 2023 roku w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów. O zdobycie danej umiejętności będą mogli ubiegać się lekarze i lekarze dentyści z ważnym prawem wykonywania zawodu. Mimo, że samo rozporządzenie nie definiuje jasno zakresu zabiegów medycyny estetyczno-naprawczej, Naczelna Rada Lekarska zaproponowała następującą definicję:

Medycynę estetyczną stanowią świadczenia zdrowotne, wiążące się z ingerencją w tkanki ludzkie, udzielane przez lekarzy i lekarzy dentystów, służące przywracaniu lub poprawie fizycznego i psychicznego samopoczucia oraz społecznego funkcjonowania pacjenta, poprzez zmianę jego wyglądu.

W uzasadnieniu tego stanowiska Naczelna Rada Lekarska podkreśla, że istnieje możliwość wystąpienia powikłań w trakcie wykonywania zabiegów medycyny estetycznej, co wiąże się z koniecznością natychmiastowego zastosowania leków - pierwsza pomoc o takim charakterze dostępna jest wyłącznie w ramach działalności leczniczej.

Medycyna estetyczna kojarzona jest często  z interwencją chirurgiczną, obecnie jednak na pierwszy plan wysuwają się zabiegi niechirurgiczne i małoinwazyjne, maksymalizujące korzyści przy jednoczesnym minimalizowaniu potencjalnych działań niepożądanych i powikłań. Dzięki coraz szybciej rozwijającej się wiedzy w tym obszarze oraz współpracy lekarzy różnych specjalizacji możliwe jest osiągnięcie widocznej poprawy wyglądu przy zachowaniu naturalnych efektów. Istotne jest tu holistyczne podejście do  pacjenta,  uwzględniające nie tylko atrybuty fizyczne, ale także aspekt psychologiczny i ogólną jakość życia. Ostatecznie kluczowe staje się doprowadzenie do osiągnięcia równowagi między dobrym wyglądem a dobrym samopoczuciem, wzmacniające ideę, że piękno wykracza poza wygląd zewnętrzny.

Co ważne podkreślenia, zabiegi medycyny estetycznej to zabiegi medyczne, które może przeprowadzać tylko lekarz lub lekarz dentysta z ważnym prawem wykonywania zawodu i po zdobyciu odpowiedniej umiejętności lekarskiej. Skóra to nasz największy organ i największy narząd immunologiczny. Każda ingerencja w skórę, jest więc ingerencją w organizm i jego układ odpornościowy. Działania na skórze wymagają zatem rzetelnej wiedzy medycznej, biorącej pod uwagę różne reakcje skórne i czasem trudne do przewidzenia interakcje zachodzące w organizmie w wyniku przeprowadzanych zabiegów. Zatem lekarz odpowiedzialny jest nie tylko za efekty wykonanego zabiegu czy leczenie powikłań, które mogą zdarzyć się podczas zabiegu, ale bierze również odpowiedzialność za to, co będzie działo się po latach, czyli za odległe skutki przeprowadzonych terapii. 

Czym zajmuje się medycyna estetyczna?

Medycyna estetyczna korzysta w dużej mierze z małoinwazyjnych zabiegów, które można podzielić na dwie grupy: 

- zabiegi bez naruszenia ciągłości skóry i tkanek , do których zaliczyć można np. niektóre zabiegi laserowe i z wykorzystaniem światła, ultradźwięki, radiofrekwencję,

- zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek.

Do zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości skóry należą m.in. implanty/wypełniacze zawierające kwas hialuronowy, iniekcje toksyny botulinowej, biostymulatory kolagenu, nici liftingujące, mezoterapia igłowa, oraz terapie autologiczne z zastosowaniem substancji pozyskanych z tkanki własnej pacjenta. Celem tych zabiegów jest poprawa jakości skóry i/lub opóźnienie procesów starzenia. Co ważne, wszystkie te procedury wymagają odpowiedniej kwalifikacji pacjenta do zabiegu, wykluczenia przeciwwskazań i przewidzenia ewentualnych interakcji związanych z poprzednio wykonywanymi terapiami,  umiejętności lekarza oraz aseptycznych  warunków. Nieprawidłowo dokonana kwalifikacja, nieumiejętnie i niestarannie wykonany zabieg może nie tylko nie przynieść oczekiwanych rezultatów, ale wręcz zaszkodzić pacjentowi.  

Kto może korzystać z zabiegów medycyny estetycznej?

Odpowiedź jest prosta – niemal każdy, oczywiście po wykluczeniu ewentualnych przeciwwskazań. Pacjenci w różnym wieku zwracają się do lekarzy zajmujących się medycyną estetyczną,  w celu poprawy wyglądu i/lub jakości skóry, opóźnienia procesu starzenia, zwiększenia pewności siebie oraz rozwiązania konkretnych problemów estetycznych. Dla zachowania bezpieczeństwa niezwykle istotny jest ogólny stan zdrowia pacjenta oraz współistniejące schorzenia, alergie i inne stany chorobowe. Lekarz dzięki dokładnemu wywiadowi  może dobrać odpowiednie zabiegi oraz procedury i przygotować długoterminowy plan terapii prowadzący do osiągniecia oczekiwanych efektów. 

Należy pamiętać, że medycyna estetyczna oferuje również realną pomoc pacjentom po zabiegach chirurgicznych z powodu różnych chorób, wad wrodzonych lub urazów, którzy chcą zminimalizować widoczne skutki często wielokrotnych operacji. Dobrym przykładem jest poprawa wyglądu blizn pooperacyjnych.  Lekarze medycyny estetycznej posiadają obecnie szereg narzędzi, które odpowiednio wykorzystane, mogą znacznie zmniejszać widoczność blizn, nawet tych sprzed lat. 

Korzyści i ryzyka związane z zabiegami medycyny estetycznej

Należy mieć świadomość, że medycyna estetyczna może przynieść wiele korzyści, ale również wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Każdy nawet najmniejszy zabieg jest obarczony ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych lub powikłań, które mogą wystąpić podczas zabiegu, bezpośrednio po nim a czasami nawet po latach. Z tego względu niezwykle ważna jest rzetelna dokumentacja medyczna zawierająca dokładną datę zabiegu, numer serii zastosowanego wyrobu medycznego lub produktu leczniczego. Bardzo ważne jest także określenie obszaru zabiegowego, rodzaju użytej techniki, głębokości podania i czy zastosowany preparat został użyty zgodnie z zaleceniem producenta.

Pozytywne aspekty zabiegów medycyny estetycznej:

• Zwiększenie pewności siebie: największą korzyścią, jaką mogą przynieść zabiegi medycyny estetycznej jest potencjalny wzrost samooceny. Poprawa wyglądu fizycznego często prowadzi do zwiększenia pewności siebie, wpływając pozytywnie na ogólne samopoczucie i jakość życia.

• Zapobieganie i opóźnianie procesów starzenia: medycyna estetyczna oferuje szereg zabiegów przeciwdziałającym widocznym oznakom starzenia.

• Poprawa jakości skóry: wygląd skóry świadczy o zdrowiu i jest niezwykle istotny dla wielu osób dlatego zabiegi nawilżające i rewitalizujące, które oferuje medycyna estetyczna mogą mieć wpływ na kondycję psychiczną pacjentów.

• Personalizacja terapii: zabiegi mogą być dostosowane do konkretnych potrzeb pacjentów, co pozwala na indywidualizację efektów estetycznych.

• Krótki czas rekonwalescencji i szybki powrót do codziennej aktywności: zabiegi medycyny estetycznej są małoinwazyjne i nie wymagają rezygnacji z rutynowych aktywności. Charakteryzują się również stosunkowo wysokim profilem bezpieczeństwa terapii: mała inwazyjność zabiegów może zmniejszać ryzyko powikłań i zdarzeń niepożądanych.

Należy pamiętać również o zagrożeniach związanych z zabiegami  medycyny estetycznej:

• Zagrożenia psychologiczne: należy zachować ostrożność podczas kwalifikacji do zabiegów i samego wykonywania zabiegów u osób cierpiących na dysmorfofobię, czyli zaburzone postrzeganie swojego wyglądu.

• Rozczarowanie efektami zabiegów: może być rezultatem nierealistycznych, niemożliwych do spełnienia oczekiwań pacjenta, co niejednokrotnie wynika z niewystarczającej wiedzy na temat medycyny estetycznej. Ryzyko jest szczególnie wysokie w przypadku inspiracji czerpanych z mediów społecznościowych, w oparciu o dostępny tam, często zniekształcony, obraz „doskonałości”. 

• Ryzyko wystąpienia powikłań i działań niepożądanych: pomimo minimalnej inwazyjności, jak każdy zabieg medyczny, również ten z obszaru medycyny estetycznej wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań, takich jak: zakażenie, reakcje alergiczne i inne. Aby zminimalizować ryzyko powikłań należy pamiętać, aby zabieg wykonywany był w gabinecie lekarskim przez lekarza, który posiada uprawnienia do leczenia powikłań. Bardzo ważna jest karta medyczna, w której zapisana będzie historia wszystkim zabiegów danego pacjenta. Umożliwia to prowadzenie terapii w sposób bezpieczny i minimalizuje ryzyko wystąpienia ewentualnych niepożądanych interakcji pomiędzy stosowanymi preparatami.

Jak bezpiecznie zacząć korzystać z zabiegów medycyny estetycznej?

Mnogość oferowanych zabiegów i obiecywanych efektów może przyprawić o zawrót głowy.  Dlatego konsultacja u lekarza zajmującego się medycyną estetyczną lub dermatologią estetyczną powinna być pierwszym krokiem do bezpiecznego rozpoczęcia jakichkolwiek terapii. To właśnie wykwalifikowany lekarz skonfrontuje oczekiwania z możliwościami zabiegowymi, mając na względzie stan zdrowia pacjenta oraz najodpowiedniejsze dla niego metody postępowania. Ważne jest, aby zaufać  rekomendacji lekarza i wspólnie ustalić długoterminowe cele terapii. Dróg do osiągnięcia wymarzonego efektu może być wiele. 

W XXI wieku nastąpił gwałtowny wzrost liczby wykonywanych nieinwazyjnych i minimalnie inwazyjnych procedur zabiegowych, napędzany postępem technologicznym i zwiększonym pragnieniem społeczeństwa do uzyskania perfekcyjnego wyglądu. Obecnie medycyna estetyczna oferuje zaawansowane techniki, poprawiające wygląd zarówno twarzy jak i ciała. Jest to również dziedzina pełna innowacji, inspirowana potrzebami i oczekiwaniami pacjentów oraz głębszym zrozumieniem definicji ludzkiego piękna. Istotą nie jest próżność; znaczenie mają ogólne samopoczucie, pewność siebie i lepsza jakość życia. Należy jednak pamiętać, że wszystko co nowe, jest nie do końca poznane, dlatego tak ważnym jest, gdzie wykonujemy zabiegi i komu powierzamy swoje zdrowie.

_{PL-AGNA-230083}

Artykuł powstał w ramach kampanii edukacyjnej „Medycyna estetyczna bez tajemnic” prowadzonej przez Allergan Aesthetics dział AbbVie:

Patronat merytoryczny Kampanii Edukacyjnej objęły: