Niedobór potasu: objawy hipokaliemii

Potas to nieoceniony pierwiastek, który pełni w organizmie wiele ważnych funkcji. Reguluje ciśnienie krwi oraz gospodarkę wodną organizmu, kontroluje skurcze i pracę mięśni, pobudza wydzielanie insuliny i aktywuje enzymy komórkowe. Niedobór potasu poniżej 3,5 mmol/l określa się hipokaliemią. 

Najczęstsze powody, które powodują hipokaliemię (niedobór potasu), to m.in. niedostateczne dostarczanie potasu w diecie, utrata pierwiastka z organizmu w wyniku zaburzeń elektrolitowych i odwodnienia (wskutek wymiotów, biegunek, zatrucia pokarmowego, infekcji przewodu pokarmowego, czyli wtedy, kiedy organizm usuwa wodę wraz ze składnikami mineralnymi). 

Jakie są zatem objawy tego zaburzenia i co powinno być dla nas alarmujące? Wśród nich wyróżnia się między innymi:

  • zaburzenia rytmu serca,
  • uczucie kołatania serca,
  • bolesne skurcze mięśni,
  • ogólne osłabienie mięśni,
  • wzrost ciśnienia tętniczego krwi.

Jeśli zaobserwowałaś u siebie któreś z powyższych, umów się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu i zrób kontrolne badania. 

Dlaczego nie wolno tego zaniedbywać? Jeśli niedobór potasu jest znaczący, może być szkodliwy dla naszego zdrowia, a nawet życia. Ciężka hipokaliemia (czyli taka, kiedy poziom potasu spada poniżej 2,5 mmol/l) może wywołać dysfunkcję mięśni oddechowych, poza tym wpływa również na gorsze działanie układu mięśniowego, nerwowego oraz nerek. Co jednak najgroźniejsze - potęguje zaburzenia rytmu serca (migotanie przedsionków czy migotanie komór), czego konsekwencją może być nawet śmierć.

Niedobór potasu a COVID-19 i inne choroby współistniejące

Niedobór potasu okazał się być wyjątkowo groźny szczególnie w czasie pandemii. Istnieją bowiem badania, które wykazują zależność pomiędzy chorowaniem na COVID-19 a niedoborem potasu. Okazuje się, że hipokaliemia występuje aż u 62% chorych leczonych z powodu infekcji COVID-19. Tacy pacjenci gorzej przechodzili infekcję, o czym świadczy fakt, że w grupie osób o ciężkim i krytycznym przebiegu COVID-19 aż 93% miało hipokaliemię.

Skąd może wynikać to powiązanie? COVID-19 ma wpływ na wydalanie wody oraz mechanizmy regulujące ciśnienie krwi w organizmie, przez co przyczynia się do utraty potasu, a tym samym - zwiększa hipokaliemię (niedobór potasu). Jeśli natomiast chodzi o pacjentów ze współistniejącymi chorobami układu krążenia, hipokaliemia może zwiększać ich podatność na występowanie zaburzeń rytmu serca.

Nawet osoby, które łagodnie przeszły COVID-19, mogą zetknąć się z problemem przewlekłej hipokaliemii (która utrzymuje się niekiedy do kilkunastu miesięcy). "Ozdrowieńcy" powinni zatem regularnie sprawdzać poziom potasu w surowicy krwi i w razie niedoboru - wdrożyć odpowiednie leczenie.

Pamiętajmy również, że niedobór potasu występuje też często u osób, które cierpią na choroby przewlekłe (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, cukrzyca, niewydolność nerek, zagrożenie udarem mózgu). 

Hipokaliemia: co robić?

Przede wszystkim leczyć - pod opieką lekarza i za pomocą leków, a nie suplementów. Z pewnością osoby, które przeszły COVID-19, powinny monitorować poziom potasu w ich organizmie - chodzi o zminimalizowanie ryzyka wystąpienia zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca. Następnie należy dobrać odpowiednie preparaty. 

Badaj się regularnie i, jeśli zachodzi taka potrzeba, podczas konsultacji lekarskiej ustal terapię dostosowaną do aktualnego poziomu tego pierwiastka. Zarówno niedobór, jak i nadmiar potasu (hiperkaliemia) może bowiem przyczynić się do problemów zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach - nawet do stanu zagrożenia życia. 

Wówczas istotnym jest, aby zdecydować się na lek, a nie suplement diety. Najlepiej taki, który gwarantuje proces stopniowego, kontrolowanego uwalniania jonów potasu. Zawartość kapsułki w postaci mikropeletek można wysypać na łyżeczkę i podać wraz z płynem bądź jogurtem.

Początek roku to dobry czas, żeby - poza noworocznymi postanowieniami - pomyśleć także o swoim zdrowiu. Jeżeli nie pamiętasz, kiedy ostatnio wybrałaś się na badania kontrolne, warto je rozważyć. 

***
Więcej informacji na temat niedoboru potasu – przydatne wskazówki, informacje i porady znajdziesz TUTAJ.
 

*(Wenzhou, Chiny, 2019).