Ślub cywilny a kościelny - różnice
Co niesie za sobą decyzja o wzięciu ślubu cywilnego, a co decyzja o zawarciu związku małżeńskiego w kościele? Choć oba rodzaje ceremonii mają ze sobą dużo wspólnego, niektóre kwestie je różnią.
Ślub cywilny
Chociaż ślub cywilny wydaje się być jedynie formalnością, towarzyszą mu nie mniejsze emocje, niż podczas ślubu kościelnego. Do zawarcia związku małżeńskiego w urzędzie stanu cywilnego dochodzi w obecności świadków oraz zaproszonych gości, jednak ich liczba powinna być ograniczona ze względu na rozmiar urzędowej sali. Po wygłoszeniu mowy przez urzędnika, następuje główna część ceremonii, podczas której narzeczeni wypowiadają słowa przysięgi oraz wymieniają się obrączkami. Całą uroczystość pieczętuje podpisanie aktu zawarcia związku małżeńskiego. Chociaż ślub cywilny tradycyjnie powinien odbywać się w urzędzie stanu cywilnego, w ostatnim czasie popularne jest zawieranie go poza placówką. Koszt przyjazdu urzędnika w miejsce, w którym przyszła para młoda planuje się pobrać, to ok.1000 złotych.
Ślub kościelny
Ślub kościelny to ślub wyznaniowy, który, w przeciwieństwie do ślubu cywilnego, nie wywołuje skutków prawnych. Uroczystość w kościele tradycyjnie poprzedza błogosławieństwo, podczas którego para młoda spotyka się z rodzicami, chrzestnymi oraz dziadkami, aby przyjąć od nich dobre słowa na nową drogę życia. Następnie wszyscy udają się do świątyni, gdzie odbywa się wzniosła ceremonia i wypowiedzenie przysięgi. Narzeczeni w obecności duchownego ślubują sobie miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz trwanie przy sobie aż do śmierci. Ślub kościelny jest zazwyczaj zawierany w parafii panny młodej lub pana młodego. Jeśli narzeczeni chcą stanąć przed ołtarzem innej parafii, będą potrzebowali zgody od proboszczów, tzw. "licencji".
Formalności ślubne - o czym pamiętać?
Ślub cywilny
Po ustaleniu daty ślubu, narzeczeni powinni udać się na pierwszą wizytę do urzędu stanu cywilnego i potwierdzić termin z kierownikiem placówki. Wolę zawarcia związku małżeńskiego należy zgłosić nie wcześniej niż na 6 miesięcy i nie później niż na 31 dni przed planowaną datą ślubu. Na pierwszej wizycie można również zdecydować o chęci podpisania małżeńskiej umowy majątkowej - umowa nie jest obowiązkowa, a brak jej podpisania skutkuje równym podziałem majątku pary po zawarciu związku małżeńskiego.
O tym, jakich formalności ślubnych należy dopełnić, aby zawrzeć związek małżeński, poinformuje was kierownik miejscowego urzędu stanu cywilnego. Niezbędne będą na pewno akt urodzenia i dowód osobisty lub paszport. W związku z tym, że od 2015 roku rejestracja stanu cywilnego odbywa się w sposób elektroniczny, wszelkie potrzebne wnioski można złożyć w dowolnym oddziale. Jeśli jedno z was nie posiada obywatelstwa polskiego, musi dostarczyć zaświadczenie o zdolności do zawarcia małżeństwa z kraju pochodzenia wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski. Jeżeli z jakiegoś powodu nie możecie przedłożyć takiego dokumentu, niezbędne będzie udanie się do Sądu Rejonowego w celu uzyskania postanowienia o zwolnieniu z obowiązku jego złożenia i dostarczenie go do urzędu.
Ślub kościelny
Pierwszym krokiem w organizacji ślubu kościelnego jest wizyta w kancelarii parafialnej i ustalenie terminu z proboszczem. Zależnie od parafii, wymagane może być złożenie różnych dokumentów i dopełnienie innych formalności. Podczas wizyty omówione zostają wyobrażenia pary młodej względem przebiegu ceremonii oraz oprawy mszy świętej - wybierane są pieśni, oprawa muzyczna, tekst kazania, prośby o wstawiennictwo itp.
Odpowiednio wcześniej należy również zapisać się na nauki przedmałżeńskie i stawić się na określonej liczbie wizyt w poradni. Obowiązkowe jest również podpisanie protokołu przedślubnego. Często procedura ta jest dosyć niekomfortowa dla przyszłej pary młodej - ksiądz zadaje wtedy wiele osobistych i niekiedy wręcz krępujących pytań. Jest to jednak formalność, której nie można ominąć, bez niej ślub może zostać uznany za nieważny.
Dokumenty potrzebne do zawarcia ślubu kościelnego:
- Dowód osobisty lub paszport;
- Metryka chrztu;
- Zaświadczenie o przyjęciu sakramentu bierzmowania;
- Świadectwo nauki religii (zależnie od parafii);
- Zaświadczenie odbycia nauk przedmałżeńskich;
- Zaświadczenie przystąpienia do spowiedzi przedślubnej.
Jak zorganizować ślub cywilny?
W urzędach stanu cywilnego nie obowiązuje już rejonizacja, w związku z tym para młoda chcąca zawrzeć związek małżeński może udać się do dowolnego urzędu. Inaczej jest w przypadku planowania ślubu cywilnego w plenerze - wtedy konieczne jest wybranie się do urzędu właściwego ze względu administracyjnego. Jak już wspomnieliśmy, podczas pierwszej wizyty konieczne jest ustalenie daty i miejsca ślubu oraz uzyskanie zgody od urzędnika.
W następnej kolejności, do kierownika urzędu stanu cywilnego należy złożyć zapewnienie o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa oraz dokumentów takich jak: dowody osobiste lub paszporty, akty urodzenia (lub odpisy) oraz, jeśli jest taka potrzeba, wniosek o udzielenie ślubu poza USC. Niezbędne jest uiszczenie opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa w wysokości 84 zł oraz podjęcie decyzji o przyszłym nazwisku panny młodej oraz dzieci.
Jak zorganizować ślub kościelny?
Po wybraniu daty ceremonii i rezerwacji jej w danej parafii (najlepiej co najmniej na 6 miesięcy przed) należy zapisać się na kurs przedmałżeński. Kurs trwa zazwyczaj kilka tygodni i wymaga stawienia się na jednym spotkaniu tygodniowo - zazwyczaj spotkania organizowane są weekendowo lub wieczorami. Następnie czas na stawienie się w kancelarii parafialnej ze wszystkimi wymaganymi formalnościami - na ich podstawie proboszcz sporządza protokół przedślubny zawierające dane pary oraz informacje na temat wyznania i ewentualnych przeszkód do zawarcia małżeństwa.
Nie wcześniej niż na 3 miesiące przed ślubem należy uzyskać z USC zaświadczenie o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa (w przypadku ślubu konkordatowego). Dokument jest ważny dokładnie przez 3 miesiące od jego wydania, dlatego tak ważne jest, aby nie zgłaszać się po niego zbyt wcześnie.
Na niedługo przed ślubem należy również udać się do spowiedzi i zaznaczyć w konfesjonale, że będzie to spowiedź przedślubna. Przyszła para młoda otrzyma dzięki temu zaświadczenie od spowiednika, że przyjęła odpowiedni sakrament.
Czy można wziąć oba śluby?
W Polsce jeszcze do niedawna - bo do roku 1998 - para, która chciała aby ich ślub niósł za sobą zarówno skutki prawne, jak i wyznaniowe, musiał najpierw wziąć ślub cywilny a potem kościelny (przed złożeniem przysięgi przed ołtarzem musiała udać się do urzędu stanu cywilnego). Teraz nie ma już takiej potrzeby. Cała procedura została uproszczona i zyskała miano ślubu konkordatowego. Narzeczeni mogą załatwić odpowiednie formalności w urzędzie, do którego ksiądz po ceremonii prześle wymagane zaświadczenia.
Czy można wziąć ślub kościelny bez cywilnego? W teorii w kościele katolickim dopuszczalne jest zawarcie małżeństwa niewywołującego skutków cywilnych, jednak należy uzyskać na nie specjalną zgodę ordynariusza miejsca, czyli kurii diecezjalnej. Narzeczeni powinni skierować do niego specjalne pismo, w którym wskażą powody swojej decyzji. Oficjalna zgoda ordynariusza jest niezbędna do zawarcia małżeństwa kościelnego niewywołującego skutków cywilnych.
