Zawilec: charakterystyka

Zawilce (Anemone) bywają też nazywane anemonami, naturalnie porastają niemal wszystkie strefy klimatyczne. To byliny z rodziny jaskrowatych. Ich grecka nazwa tłumaczona jest jako “córka wiatru” i jest doskonałym odzwierciedleniem i delikatnych kwiatów, które kołyszą się przy najlżejszym podmuchu. Zawilce to urocze kwiaty, które posiadają wiele, znacznie różniących się od siebie odmian. Mogą kwitnąć wiosną, latem lub jesienią. Wyrastają z kłączy lub bulw i bez problemu zimują w naszym klimacie, a na wiosnę często wyrastają jako pierwsze.

Jak wygląda zawilec? Wytwarza on drobne kwiaty na końcu pędu, które mogą być zebrane w większe kwiatostany lub występować pojedynczo. Ich płatki wyrastają promieniście, a w środku znajduje się charakterystyczna korona z pręcików ułożona wokół pojedynczej, szerokiej zalążni. Zależnie od gatunku, kwiaty zawilców mogą być białe, żółte, różowe, fioletowe lub czerwone.

Kwiat zawilec ma wzniesiony pokrój i może osiągać od 15 do nawet 90 cm. Większość zawilców bardzo szybko się rozrasta i nie jest zbyt wymagająca w pielęgnacji. Mimo to warto poznać kilka podstawowych zasad. 

Uprawa zawilców

Uprawa zawilców nie należy do skomplikowanych. W większości preferują stanowiska zacienione lub półcieniste. Wyjątkiem jest zawilec wielkokwiatowy, który lepiej rosnąć będzie w słonecznym miejscu. W przypadku roślin letnich i jesiennych zadbaj o to, by były osłonięte od wiatru. Jeśli ziemia w Twoim ogrodzie nie jest zbyt żyzna, nie przejmuj się - zawilcom wcale to nie przeszkadza. Najważniejsze, by była przepuszczalna, próchnicza i umiarkowanie wilgotna, o lekko kwaśnym odczynie. 

Zawilec wiosenny wyrasta z bulwy, a w naturze porasta zazwyczaj górskie łąki. Odmiany wiosenne są też najmniejsze. Zawilec letni osiąga do 60 cm i posiada kłącza. Zawilce jesienne zaś są najwyższe, pojawiają się w sierpniu i kwitną aż do pierwszych mrozów. Sadzimy je w różnych porach roku, zależnie od okresu, w którym kwitną. 

Kiedy kwitną zawilce? Oto wykaz najpopularniejszych odmian w naszej strefie klimatycznej:

  • Zawilec gajowy -  kwitnie III-V;
  • Zawilec żółty - kwitnie IV;
  • Zawilec grecki – kwitnie III-IV;
  • Zawilce wielkokwiatowy – kwitnie V-VI;
  • Zawilec narcyzowy - kwitnie V;
  • Zawilec wielosieczny – kwitnie V-VI;
  • Zawilec apeniński – kwitnie V;
  • Zawilec lipski – kwitnie IV;
  • Zawilce wieńcowe – kwitnie IV- VI (VII).

Kiedy sadzić zawilce wiosenne? Najlepiej zrobić to jesienią. Bulwy krótko moczymy w wodzie, po czym wsadzamy do ziemi umieszczając je na głębokość 5 cm w około 20 cm odstępach. Odmiany, które zakwitają latem lub jesienią, poleca się kupować już w doniczkach. Najpiękniejsze okazy, które można od razu przesadzać do gruntu, dostępne są w maju. Pamiętaj, tylko by w ich wypadku zachować odstęp od 40 do 50 cm. 

Pielęgnacja zawilców

Zawilec wymaga regularnego podlewania. Choć może on wytrzymać krótki okres bez wody, to jednak może to doprowadzić do zahamowania wzrostu i kwitnienia, a nawet rozwoju chorób, na które zawilce nie są podatne w normalnych warunkach. Jedynym wyjątkiem jest zawilec gajowy, który nie ma szczególnych wymagań co do stopnia wilgotności podłoża. 

Zawilce w większości dobrze znoszą ujemne temperatury i mogą bez problemu przetrwać zimę. Mimo to warto trochę im w tym pomóc, czego mogą potrzebować zwłaszcza wyższe odmiany. Po przekwitnięciu przycinamy kwiaty i okrywamy bulwy lub kłącza. Rodzaj okrycia nie ma w tym wypadku większego znaczenia. 

Zawilec w ogrodzie może stworzyć piękną łąkę, a szczególną popularnością cieszą się wiosenne odmiany. Letnie i jesienne zaś świetnie sprawdzą się jako najwyższe piętro w rabatach. Poleca się sadzić je w towarzystwie jeżówek. Pamiętaj jednak, że mimo swojego uroczego wyglądy, zawilce są trujące. Choć możesz bez obaw ich dotykać, to jednak nie powinno się sadzić ich w ogrodach, w których bawią się dzieci lub zwierzęta. 

Czy zawilce są pod ochroną?

Zawilce od 2014 roku znajdują się w Polsce pod częściową ochroną, w latach 1946 - 2014 był zaś pod ochroną ścisłą. Największym zagrożeniem dla zawilców jest wykopywanie dziko rosnących kwiatów i przesadzanie ich do przydomowych ogródków oraz przekształcanie muraw, które porastają w celach gospodarczych. Zdarza się również, że bywają zagłuszane przez wyższą roślinność, która utrudnia im rozwój i ekspansję.

Zawilec: znaczenie kwiatów

Zawilec ma bogatą symbolikę, którą jednakże trudno jest jednoznacznie zinterpretować. Zdarza się, że pojawienie się zawilców jest interpretowane jako znak zbliżającej się, pierwszej wiosennej burzy. Niestety może on również zwiastować śmierć bliskiej osoby lub porzucenie albo miłosny zawód. 

Z drugiej jednak strony, bywa też często wykorzystywany w ezoteryce do ochrony przed złymi urokami lub chorobą. Zależnie od kultury może też oznaczać radosne oczekiwanie i podekscytowanie. Warto jednak pamiętać, że ich symbolika może różnić się nieco zależnie od koloru płatów. 

Zawilce białe - symbolizują sferę duchową. W kulturach wschodnich biały zawilec jest kwiatem pogrzebowym, z którego pomocą oddaje się szacunek zmarłemu.

Zawilce fioletowe - to honor, królewskość i piękno. Fiolet uważany jest za barwę ekstrawagancką, która podkreśla nasz wyszukany gust. 

Zawilce żółte - symbol radości i optymizmu oraz doskonały pomysł na prezent, dla każdego, kogo chcesz wprawić w dobry nastrój. Poleca się sadzić je jak najbliżej wejścia do domu, by przyciągały szczęście. 

Zawilce niebieskie - oznaczają zaufanie, autorytet oraz szacunek dla czyjejś inteligencji. Bukiet z niebieskich zawilców to świetny pomysł na prezent dla osoby, którą podziwiamy. 

Zawilce różowe - to romantyczne i subtelne kwiaty, które symbolizują czułość i przywiązanie. Są często wykorzystywane do ozdabiania sal weselnych, ale sprawdzą się też w walentynkowym bukiecie.

Zawilce czerwone - to symbol romansu i namiętnej miłości, dlatego będą odpowiednim podarunkiem dla ukochanej osoby. Energetyzująca moc czerwieni doda Ci też siły i witalności, dlatego warto sadzić jej w pobliżu okien.