Werbena: charakterystyka i odmiany

Werbena (Verbena hybrida) to popularna roślina ozdobna ceniona ze względu na swoje kwiaty. Należy do rodziny Verbenaceae - werbenowate, a w Polsce największą popularnością cieszy się werbena pospolita. Ma bardzo wiele różnych odmian, które mogą różnić się między sobą kolorem lub pokrojem. Nadają się zarówno do sadzenia na rabatach, jak i w podwieszanych donicach lub skrzynkach balkonowych, z których zwieszają swoje pędy.

Werbena ma charakterystyczne łodygi pokryte drobnymi włoskami, a jej liście są podłużne i karbowane. Ma drobne, pięciopłatkowe kwiaty, które zakwitają w większych kwiatostanach w kształcie główki. Mogą przyjmować najróżniejsze kolory, najczęściej spotyka się różowe, niebieskie, fioletowe, białe i czerwone. Popularne są zarówno odmiany jednobarwne, jak i te z tak zwanym oczkiem, czyli plamką innego koloru.

Odmiany werbeny, które najczęściej sadzimy w Polsce to:

  • werbena Compacta;
  • werbena Compacta Nana;
  • werbena Tapien Blue;
  • werbena Temari Scarlet;
  • werbena Grandiflora.

Jak uprawiać werbenę?

Werbena jest w naszym klimacie uprawiana jako roślina jednoroczna, która może ozdobić zarówno ogrodowe grządki, jak i balkony lub parapety. Jeżeli chcemy posadzić werbenę, możemy bez problemu kupić zazwyczaj kwitnące już sadzonki. Zanim jednak zasadzimy je na rabacie lub wystawimy na balkon, powinniśmy zaczekać do drugiej połowy maja, aż miną pierwsze przymrozki.

Werbena wymaga żyznej, próchniczej i przepuszczalnej gleby, najlepiej o pH 6,0–8,0. Stanowisko powinno być ciepłe i dobrze nasłonecznione. Przesadzając rośliny do ziemi, pamiętaj o zachowaniu od 20 do 30 cm rozstępu. Jeśli zasadzimy je w zbyt piaszczystej glebie, w cieniu lub lato będzie pochmurne i deszczowe, werbena może zmarnieć lub nie zakwitnąć. Choć najczęściej poleca się korzystanie z sadzonek, możliwe jest też wysianie werbeny z nasion.

Kiedy siać werbenę? Najlepiej jest robić to w lutym lub na początku marca w szklarni. Kiedy po kilku tygodniach rośliny wykiełkują, pikujemy je do palet wielodoniczkowych. Po dwóch, trzech tygodniach, możemy przyciąć im wierzchołki pędów, co pobudzi rozkrzewianie się rośliny. Jeżeli nie mamy szklarni, możemy ustawić skrzynkę z nasionami na słonecznym parapecie w ciepłym pokoju.

Jak pielęgnować werbenę

Pielęgnacja werbeny jest niezwykle prosta. Jeżeli dostarczamy jej odpowiednio dużo światła, a temperatura jest wysoka, nie powinniśmy mieć z nią większych problemów. Najważniejszym czynnikiem, który ma wpływ na wygląd rośliny, jest obfite podlewanie. Nie możemy dopuścić do przesuszenia podłoża, dlatego niezwykle ważna jest regularność, zwłaszcza gdy lato jest suche i upalne. Z drugiej strony, koniecznie należy wystrzegać się przelania. W przypadku roślin hodowanych w doniczkach konieczna będzie warstwa drenażu odprowadzająca wodę.

Jeżeli chcemy nawozić naszą roślinę, powinniśmy zwrócić uwagę na to, aby nawóz nie zawierał zbyt dużo azotu, a za to był bogaty w fosfor i potas. Jest to ważne, ponieważ azot hamuje rozwój kwiatów i ogranicza kwitnienie, za to sprzyja wytwarzaniu liści. Najprostszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po odżywki dla roślin kwitnących, choć równie dobrze sprawdzi się też kompost lub biohumus.

Zastosowanie werbeny

Werbena ze względu na bogactwo kolorów i różnorodność pokrojów jest wykorzystywana do tworzenia fantazyjnych kwiatowych aranżacji, zarówno na rabatach i kwietnikach, jak i w doniczkach. Warto jednak wiedzieć, że jej zalety nie są wyłącznie natury estetycznej.

Werbena lekarska jest stosowana w leczeniu chorób układu nerwowego, pomaga zredukować stres, ułatwia zasypianie i zrelaksowanie się oraz pomaga rozprawić się z chronicznym zmęczeniem. Werbena jest też niestępiona w leczeniu przeziębienia i może pomóc nam wzmocnić odporność, a także rozprawić się z katarem. Oprócz tego wspomaga też pracę układu pokarmowego i może okazać się niezastąpiona w bolesnych skurczach mięśni, dlatego często sięgają po nią sportowcy i osoby miesiączkujące.

Werbena stosowana zewnętrznie może pomóc w przypadku podrażnienia skóry. Okłady z niej łagodzą wysypkę i zmniejszają obrzęk powstały wskutek ukąszenia. Przemywanie twarzy werbeną wspomaga kurację przeciwtrądzikową. Płukanie nią jamy ustnej może zaś złagodzić ból i krwawienie dziąseł.

Werbena cytrynowa jest odmianą, która ze względu na swoje właściwości i niezwykły aromat cieszy się ogromną popularnością. Jej uprawa jest dość prosta i nie różni się niczym od innych odmian. Z jej liści parzyć można herbatę o cytrusowym zapachu, która działa uspokajająco. Oprócz tego można wykorzystać ją też jako oryginalną przyprawę, która nadaje świeżości potrawom. Świetnie sprawdzi się we wszystkich letnich sałatkach.

Symboliczne znaczenie werbeny

Ziele werbeny od starożytności wykorzystywane było zarówno w praktykach magicznych, jak i podczas religijnych obrzędów pogańskich. Używa się go do odpędzania złych duchowo i do oczyszczania zarówno miejsc, jak i osób spod wpływu złej energii. Werbena jest też pomocna przy zdejmowaniu klątw. Do tego celu wykorzystuje się z dym z palonej werbeny, czyli stosuje tak zwane okadzanie.

Suszone kwiaty były w średniowiecznej Europie powszechnie wykorzystywane do odpędzania wampirów i ochrony przed złym okiem. Na terenach Polski z jej pomocą rzucano zaklęcia miłosne. Wierzono również, że może ona otwierać umysł, wzmacniać zdolność przewidywania przyszłości oraz wspomagać pracę poetów poprzez pobudzenie kreatywności. Warto też zauważyć, że nie każda odmiana werbeny sprawdzi się podczas praktyk ezoterycznych. Do tego celu wykorzystuje się najczęściej okazy o niebieskich kwiatach lub werbenę cytrynową.

Werbena jest również polecana do oczyszczania mieszkania ze złych duchów. Wystarczy odkurzyć mieszkanie, a następnie umyć je używając wody, w której zamoczone są jej kwiaty. Na koniec powinno się zapalić suszone ziele werbeny lub werbenowe kadzidło i okadzić cały dom. Taki oczyszczający zabieg należy powtarzać raz na 12 miesięcy.