Piwonia: charakterystyka

Piwonia albo inaczej peonia, ponieważ oba te określenia używane są wymiennie, to nazwa grupy, do której zalicza się aż 35 gatunków roślin, z których większość to byliny, choć popularne są też piwonie w formie niewielkich krzewów. Są one hodowane ze względu na okazałe kwiatostany o średnicy około 10 cm. Występują one najczęściej w odcieniach różu, purpury i bieli, choć zdarzają się też odmiany żółte lub dwukolorowe. Piwonie mają wzniesiony pokrój i zależnie od odmiany dorastają do około 50 - 60 cm. 

Najpopularniejsze odmiany piwonii, które najchętniej sadzimy w naszych ogrodach to:

piwonia lekarska (Paeonia officinalis);

piwonia drzewiasta (Paeonia suffruticosa);

piwonia Wittmanna (Paeonia wittmanniana);

piwonia Młokosiewicza (Paeonia Mlokosewitschii);

piwonia delikatną (Paeonia tenuifolia);

piwonia chińska (Paeonia lactiflora).

Peonie oprócz pięknego wyglądu, wyróżniają się również zniewalającym zapachem. Do Europy przywędrowały z Azji, gdzie od starożytności kojarzone były z bogactwem i dobrobytem. Co ciekawe, odmiany hodowane na terenie Polski nazywa się niekiedy polskimi imionami kobiecymi, na przykład Krystyna lub Barbara. 

Uprawa piwonii

Kwiaty piwonie mają wygórowane wymagania. Przed sadzeniem zadbaj o to, aby gleba była dobrze zdrenowana i bogata w próchnicę. Najlepiej przyjmują się na podłożu wilgotnym i przepuszczalnym o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie. Poziom nasłonecznienia stanowiska nie gra za to zbyt wielkiej roli, dlatego peonie są często wykorzystywane do obsadzania rabat pod koronami drzew. Pamiętaj jednak, że jeśli zdecydujesz się zasadzić je w cieniu, mogą mieć nieco ciemniejsze liście i wypuszczą mniej kwiatów, które jednak rozkwitną większe i bardziej obfite. Należy również wziąć pod uwagę, że uprawa piwonii to zajęcie dla cierpliwych, ponieważ zwykle zakwitają one dopiero około 2 lub 3 lat od posadzenia.

Sadzenie piwonii powinno zostać poprzedzone nawożeniem - do tego celu najlepiej sięgnąć po kompost lub obornik. Najważniejsze jest jednak, by pamiętać, aby nie sadzić ich zbyt głęboko, ponieważ może to skutkować opóźnieniem kwitnienia nawet o kilka lat. Zalecana głębokość to od 3 do 5 cm. Z tego samego powodu powinniśmy zaniechać zbyt grubego ściółkowania. Sadzenie powinno odbywać się od połowy sierpnia do pierwszej dekady września, choć w przypadku roślin zakupionych z korzeniami, możemy również sadzić je wiosną - od marca do maja. Natomiast pierwszych kwiatów powinniśmy spodziewać się na przełomie maja i czerwca. 

Jak pielęgnować piwonie?

Piwonie powinny mieć stale wilgotne podłoże, dlatego ważne jest, aby pamiętać o regularnym podlewaniu. Jednocześnie jednak nie możemy dopuścić do przelania. Zwróć też uwagę, by nie lać wody od góry, ponieważ może doprowadzić do chorób grzybiczych liści, zwłaszcza szarej pleśni. Peonie są podatne na tego rodzaju schorzenia, dlatego równie ważne jest pamiętanie o usuwaniu zwiędłych liści i kwiatów. 

Nawożenie peonii powinno odbywać się na wiosnę z użyciem naturalnych nawozów mineralnych z dużą ilością fosforu i niewielką zawartością azotu. Jesienią warto zastosować ściółkowanie. Większość odmian bez problemu przetrwa zimę, jednak mimo to nie powinniśmy zapominać o tym zabiegu. Jest to szczególnie istotne zwłaszcza w przypadku najmłodszych odmian, które nie zaczęły jeszcze kwitnąć.

Piwonie w doniczkach nie różnią się znacznie, jeśli chodzi o wymagania i uprawę od swoich ogrodowych kuzynek. Warto pamiętać jedynie, aby zapewnić im odpowiednio dużą donicę, optymalnie do 5 l. W czasie sezonu wegetacyjnego możemy śmiało wystawić kwiaty na balkon lub taras, jednak pamiętajmy, by zabierać je do domu przed nastaniem pierwszych przymrozków. 

Kiedy przesadzać piwonie?

Piwonie mogą rosnąć w jednym miejscu nawet od 10 do 15 lat i nie przepadają za przesadzaniem. Z tego powodu powinniśmy pamiętać, aby starannie wybrać dla nich miejsce. Jeśli jednak zdecydujesz się na przesadzanie piwonii, najlepiej zrobić to od połowy sierpnia do pierwszej dekady września. Musisz jednak liczyć się z tym, że roślina może potrzebować nawet kilku lat na aklimatyzację, w  której czasie nie będzie kwitnąć. 

Co ciekawe, istnieje przesąd, mówiący, że piwonie powinny być przesadzane w jednym konkretnym dniu w roku. Dokładnie rzecz biorąc, chodzi o 1 września. Dzięki temu miałyby one lepiej przyjąć się w nowym miejscu, a co za tym idzie zakwitnąć od razu w kolejnym sezonie wegetacyjnym. 

Rozmnażanie piwonii może być jednym z powodów, dla których zdecydujesz się na wykopanie rośliny. Jeśli chcesz rozmnożyć ją przez podział karpy, powinieneś zrobić to w tym samym okresie, w którym odbywa się sadzenie i ewentualne przesadzanie. Wykopujemy roślinę z ziemi, tak by wydobyć jak najwięcej korzeni. Następnie ostrym narzędziem dzielimy karpę w taki sposób, aby na każdej z jej części znajdowało się około 3 lub 4 kwiatów - w przeciwnym razie sadzonka może nie zakwitnąć. Następnie umieszczamy je na wcześniej przygotowanym stanowisku.

Piwonie: symbolika

Piwonia biała była, obok lilii i róż, uznawana była przez starożytnych chińskich filozofów za kwiat królewski, który bujnie porasta pałacowe ogrody i jest nieodłącznie związany z osobą władcy. Ta wyszukana symbolika przywędrowała razem z piwonią do Europy. W naszym kręgu kulturowym oprócz bogactwa i elegancji piwonie symbolizują również szczęście i pomyślność. Jednocześnie są też symbolem egzaltacji i teatralności w okazywaniu uczuć. Popularne jest również przekonanie, że sadzenie piwonii przed domem uchroni nas przed zawiścią i zazdrością ze strony sąsiadów. 

Peonie to piękne kwiaty, jednak nie każda ich odmiana nadaje się do bukietów. Pamiętaj, że piwonia purpurowa oznacza hańbę. Osoba obdarowywana dostaje w ten sposób sygnał, że uważamy jakieś jej zachowanie za godne potępienia i próbujemy jej powiedzieć, że powinna się wstydzić.