Jaśmin: charakterystyka

Jaśmin jest rośliną, którą dzieli się na ponad 600 różnych gatunków. Rozprzestrzenił się on naturalnie po wszystkich kontynentach, nie licząc tych o klimacie arktycznym. Jednak za ojczyznę jaśminu uznaje się Azję i Afrykę. Cywilizacje z tego obszaru mają dla niego wyjątkowe miejsce w swojej kulturze, często bowiem jest on kojarzony z kobiecymi aspektami bogów. W naszej strefie klimatycznej najczęściej hodowany jest jako roślina doniczkowa, choć popularne są też gatunki ogrodowe. Najchętniej wybierane odmiany jaśminu to: 
jaśmin wielkolistny;

jaśmin lekarski;

jaśmin nagokwiatowy;

jaśmin wielokwiatowy.

Jak wygląda jaśmin?

Może być on pnączem, krzewem lub drzewem. Jaśmin ma drobne kwiaty, najczęściej w odcieniach bieli lub różu. Mogą rosnąć one pojedynczo lub pierzaście. Ich charakterystyczną cechą jest sporej długości rurka. Choć dokładny wygląd kwiatostanów może nieco różnić się między sobą, tym po czym bez problemu rozpoznamy jaśmin, jest jego zapach.

Jak pachnie jaśmin? Jego zapach jest jedną z jego najbardziej charakterystycznych cech, dlatego  też bywa częstym dodatkiem do perfum, w których stanowi nutę serca. Jego zapach jest intensywny, ale świeży. Wyraźnie mieszają się w nim cierpkie i słodkie nuty. Jedna z odmian, jaśmin lekarski, cechuje się znacznie delikatniejszym zapachem. Jaśmin wypuszcza kwiaty późną wiosną, dlatego jego woń obok zapachu zakwitającej w podobnym terminie akacji, kojarzona jest z nadchodzącym latem.

Czy jaśmin jest trujący?

Oto pytanie, na które przed sadzeniem jaśminu powinni odpowiedzieć sobie rodzice i posiadacze zwierząt. Ze strony jaśminu nic nam nie grozi, jednak inna łudząco podobna do niego roślina, czyli jaśminowiec, może okazać się większym zagrożeniem. Niektóre odmiany jaśminowca są trujące, dlatego kupując nową roślinę, koniecznie sprawdź dokładnie, co zamierzasz nabyć i pamiętaj, że jaśmin i jaśminowiec to nie to samo. W dalszej części artykułu wyjaśniamy różnicę.
Uprawa jaśminu
Jaśmin w ogrodzie wymaga słonecznego i osłoniętego od wiatru stanowiska. Pamiętaj jednak, że światło powinno być rozproszone, zbyt mocne promienie Słońca mogą zaszkodzić naszej roślinie. Gleba powinna być żyzna, wilgotna, próchnicza i przepuszczalna. Jaśmin nie przyjmie się na piaszczystym lub gliniastym podłożu. 

Jaśmin pnący ogrodowy, podobnie jak inne rośliny o wiotkich pędach, na przykład bluszcz, może być sadzony przy pergolach lub ogrodzeniach, albo na ścianach domów od strony południowej. Ważne, aby zapewnić mu dobrą osłonę od wiatru i jak największą ilość Słońca. 

Kiedy kwitnie jaśmin?

Niektóre jego odmiany, na przykład, jaśmin wonny, kwitną już w maju. Jednak szczytowy okres kwitnienia dla większości odmian przypada na czerwiec. Szczególną popularnością cieszy się też jaśmin pnący biały, który zakwita już późną wiosną. Jest to niedroga roślina, której sadzonka nie kosztuje więcej niż 10 złotych, a której około 60 centymetrowe pędy są wspaniałą ozdobą altan i ogrodzeń. 

Jak pielęgnować jaśmin?

Jaśmin od wiosny powinien być regularnie nawożony. Najlepiej jest użyć w tym celu kompostu. Okazy rosnące w doniczkach należy zasilać nawet raz w tygodniu. Oprócz tego nie możemy zapomnieć również o regularnym podlewaniu, zwłaszcza w okresie największych upałów. Pamiętaj, że rośliny doniczkowe mogą mieć większe zapotrzebowanie na wodę. Jeżeli powietrze jest suche, warto również pamiętać o zraszaniu liści.

Zimowanie jaśminu nie należy do szczególnie skomplikowanych. W przypadku okazów przeznaczonych do sadzenia w ogrodzie możemy mieć pewność, że są one odporne na mróz. Mimo to warto pamiętać o tym, by nieco im pomóc. Przed nadejściem pierwszych przymrozków, warto usypać nad przyciętą rośliną niewielki kopczyk i dodatkowo okryć ją gałązkami iglaków, co dostatecznie zabezpieczy jaśmin na czas zimy.

Jaśmin lekarski w doniczce jest szczególnie lubianą odmianą, którą sadzimy w naszych domach. Ta piękna, choć niepozorna 50-centymetrowa roślina, w naturze może osiągać nawet do 4 metrów długości. Jest ona dość podatna na zmiany temperatury. W okresie kwitnienia powinna znajdować się w pomieszczeniu o temperaturze 20 st. C. Jednak na okres spoczynku należy przenieść ją do chłodniejszego miejsca, gdzie temperatura nie będzie przekraczać 10 st. C. 

Jaśmin lekarski posiada cechę, która wielu doświadczonych hodowców może uznać za wadę. Jego młode pnącza nie wypuszczają kwiatów. Podobnie jak piwonia, zakwitnie on dopiero w drugim lub kolejnym sezonie wegetacyjnym. Dlatego, jeśli raz na dwa lata powinniśmy również przesadzić jaśmin do większej doniczki. Pamiętaj jednak, że najlepiej ukorzenia się on i kwitnie, kiedy naczynie jest delikatnie za ciasne, dlatego należy wybrać doniczkę jedynie o rozmiar większą.

Jaśmin a jaśminowiec

Jaśmin a jaśminowiec to dwie zupełnie różne rośliny. Niezwykle często obie te nazwy są używane zamiennie, dlatego warto wiedzieć, na czym polega różnica między nimi. Jaśminowiec jest długowiecznym krzewem z rodziny hortensjowatych, który kwitnie w maju, a jego intensywny zapach wielu osobom kojarzy się z wiosną. Wypuszcza on drobne białe kwiaty o czterech płatkach. Jest to prosta w uprawie roślina, często sadzona przy ogrodzeniach jako forma żywopłotu.

Jaśmin może być drzewem, krzewem lub pnączem. Zasadnicza różnica między nim a jaśminowcem polega jednak na tym, że rośliny te pochodzą z różnych rodzin - jaśmin należy do rodziny oliwkowatych. Kwiaty jaśminu, w przeciwieństwie do kwiatów jaśminowca, który bywa trujący, mogą być spożywane. Są niezwykle popularnym dodatkiem do herbat i deserów. Niekiedy też pojawiają się w daniach wytrawnych, na przykład podczas marynowania mięs. 

Kiedy przycinamy jaśmin?

Jaśmin ogrodowy, tak jak wisteria, powinien być przycinany na wiosnę, najlepiej na końcu kwietnia lub na początku maja. Ostrym sekatorem należy przyciąć nieco ponad połowę przekwitniętych pędów. Dzięki temu pobudzimy roślinę do wzrostu i sprawimy, że zakwitnie ona obficiej. Wyjątek stanowi jedynie jaśmin lekarski. W przypadku tej odmiany powinniśmy ograniczyć się jedynie do usunięcia pędów, które samoczynnie obumarły.

Jaśmin: symboliczne znaczenie

Jaśmin to według ludów zamieszkujących podnóża Himalajów “dar Boga”. W jego symbolice kryje się pewna ambiwalencja. Oznacza on jednocześnie czystość, ale jest też kojarzony ze zmysłowością. Odgrywa on niezwykle ważną rolę w kulturze arabskiej, gdzie uznawany jest za symbol Fatimy - córki Mahometa. Dzięki temu, że najintensywniej pachnie nocą, w Indiach bywa też nazywany “Księżycowym Kwiatem”. Jest nieodłącznie kojarzony, być może również ze względu na swój upojny zapach, z tajemnicami alkowy. Podarowanie gałązki jaśminu to wyznanie, że jesteśmy kimś oczarowani. 

Co ciekawe, choć w wielu stronach świata zapach jaśminu jest mocno skojarzony z żeńskimi aspektami religijnymi, w Europie nie przejął on, jak na przykład lilia, symboliki Maryjnej. Być może stało się tak z powodu mocnych erotycznych skojarzeń związanych z jaśminem. Mimo tej różnicy warto zwrócić uwagę na “boskie” konotacje tej pięknie pachnącej rośliny.