Goździki mają szereg cennych właściwości. Wiele osób, poza kwestiami zdrowotnymi, przypisuje im również magiczne działanie. W jaki sposób możemy zatem w pełni korzystać z ich cudownej mocy?

Czym są goździki?

Nazwa goździków pochodzi od łacińskiego słowa „clavus”, czyli gwóźdź (rzeczywiście – trudno nie dostrzec tego wizualnego podobieństwa). Goździki to wysuszone, nierozkwitłe (zawierają wtedy większe ilości aromatu) pąki drzewa goździkowego. 

Goździki zwykle pełnią funkcję przyprawy (to idealne uzupełnienie naparów, kompotów czy wyrobów cukierniczych). W większości polskich domów są jednym z podstawowych elementów wyposażenia kuchennego. Chętnie dodajemy je do potraw, deserów czy napojów. Szczypta goździków – z reguły tyle wystarczy, aby nadać im niepowtarzalnego, korzenno-słodkiego smaku. W połączeniu ze skórką pomarańczy goździki stają się natomiast klimatyczną ozdobą, która nadaje mieszkaniu świątecznego klimatu.

Największym producentem goździków jest Tanzania, a po niej Indonezja, Madagaskar, Sri Lanka czy Kenia. Największe uprawy goździków możemy spotkać w okolicy mórz i jezior. Goździkowiec (czapetka pachnąca) osiąga maksymalnie 12 cm i rośnie nawet przez… 150 lat! Jego pąki kwiatowe mają żółto-różowy kolor. Kwiaty goździkowca zbiera się ręcznie, a następnie suszy się je na słońcu (ciemnobrunatna barwa goździków powstaje właśnie podczas ich suszenia i odymiania). Olejek goździkowy, który znajduje się w pąkach (15-20%), nadaje im intensywny, piekący smak. 

Właściwości goździków

Goździki na odporność? Jak najbardziej! Niepozorne pąki drzewa goździkowego są źródłem wielu witamin (A, C, D, E K, wit. z grupy B). Znajdziemy w nich też liczne minerały, takie jak: magnez, potas, wapń, cynk, mangan, fosfor, selen, sód.

Za najpopularniejsze właściwości goździków, poza poprawą walorów smakowych dań czy napojów, uważa się:

  • łagodzenie objawów rozmaitych chorób oraz zapobieganie ich powstawaniu (wiedziałaś, że goździki wspierają produkcję insuliny i pomagają obniżać poziom złego cholesterolu?),
  • wspomaganie procesów trawiennych (wzmagają apetyt, pobudzają wydzielanie soków trawiennych),
  • działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne oraz znieczulające (za to odpowiedzialny jest eugenol, czyli naturalny przeciwutleniacz i główny składnik olejku goździkowego),
  • magiczne atrybuty.

Goździki wykorzystywane są w ajurwedzie, medycyjnie chińskiej i medycynie zachodniej. Olejek goździkowy stosuje się nie tylko w ziołolecznictwie czy medycynie niekonwencjonalnej, ale także np. jako środek przeciwbólowy, w celu zmniejszenia dolegliwości dotyczących zakażenia zęba. Przeciwbólowe działanie goździków jest jednak krótkotrwałe. Goździki zapobiegają rozwojowi mikroorganizmów w ranach, zmniejszając przy tym stan zapalny. Pąki drzewa goździkowego wspomagają także poprawę perystaltyki przewodu pokarmowego. Mówi się o nich jako o antyhelmintykach (lekach przeciwrobaczych). Jak widać, zastosowanie goździków jest niezwykle różnorodne.

Goździki: właściwości magiczne

Magiczne właściwości goździków są kolejnym elementem, którego nie mogłyśmy pominąć. Już od starożytnych czasów chętnie korzystano bowiem z ich magicznej mocy. Intencje wykorzystywania goździków są różne. Goździki mają jednak przede wszystkim pomagać w rozwiązaniu codziennych problemów. Ich zadaniem jest np. ochrona, oczyszczenie przestrzeni, oddalenie negatywnych myśli i pożegnanie wrogów.

Spalanie goździków pod postacią kadzideł to rytuał, który ma zapewnić bogactwo i ochraniać przez złą energią. Jeśli zależy ci na tym, żeby ludzie z twojego środowiska przestali o tobie plotkować, powinnaś je spalić. Noś goździki przy sobie, jeżeli chcesz przyciągnąć płeć przeciwną. Możesz połączyć je z innymi ziołami. Wąchanie goździków poprawia nastrój, więc zaleca się to osobom, które są przygnębione.

Goździki: działanie na skórę i włosy

Wysuszone pąki kwiatowe mają kojące działanie, co pozytywnie wpływa na układ nerwowy.  Często stosuje się je na skórę, np. w przypadku migreny. W takiej sytuacji zaleca się namoczyć goździki w oleju, po czym wykonać delikatny masaż skroni. Taki zabieg pozwala nie tylko się zrelaksować, ale również uśmierzyć dolegliwości bólowe.

Olejek goździkowy stosowany jest nierzadko w kosmetyce i pielęgnacji ciała. Jako że goździki zawierają duże ilości związków chemicznych o działaniu antyokdysacyjnym (polifenoli), mają bardzo pozytywny wpływ na skórę. Usuwanie nadmiaru wolnych rodników nie tylko chroni nas przed chorobami, ale także opóźnia proces starzenia się skóry. Co więcej, goździki sprawdzą się jako składnik kosmetyków do cery trądzikowej i przyspieszają porost włosów. Cóż, pędzimy uzupełnić zapasy.

Goździki: jak je jeść?

Przechowywanie goździków nie jest niczym skomplikowanym – należy trzymać je w szczelnie zamkniętym opakowaniu. Goździki w proszku (uwaga, zmielone są intensywniejsze w smaku) lub w całości – które wybrać?  Jeśli nie wiesz, jak jeść goździki, w pierwszej kolejności zastanów się, do czego potrzebujesz tej aromatycznej przyprawy.

Goździki można dodawać do zup, mięs czy sosów. Często spotkasz je też w daniach kuchni indyjskiej. Idealnie komponują się z grzanym winem czy rozgrzewającą herbatą (polecamy duet z pomarańczą!). Niemałą popularnością cieszy się także napar z goździków (pozytywnie wpływa na dolegliwości trawienne). Przygotowanie naparu z goździków jest bardzo szybkie – wsyp łyżkę goździków do kubka i zalej je wrzątkiem. Całość powinna parzyć się pod przykryciem ok. 10 minut.

Żucie całych goździków jest popularnym sposobem na odświeżenie oddechu oraz pozbycie się bakterii z jamy ustnej. Jak żuć goździki? Przede wszystkim… zachowując ostrożność (są twarde). Nie wiesz, ile goździków można jeść dziennie? W tym przypadku, podobnie jak w przypadku innych roślin, zaleca się umiar. Pamiętaj, że nadmiar eugenolu jest szkodliwy. Zaleca się spożywać maksymalnie 2 goździki dziennie. 

Goździki: przeciwwskazania

Nie każdy może swobodnie czerpać z drogocennych właściwości goździków. Zaleca się skonsultować z lekarzem ich stosowanie w większych ilościach – szczególnie, jeśli przyjmujemy na stałe jakieś leki (istnieje ryzyko interakcji z nimi). Jeżeli jesteś w ciąży albo masz problemy z krzepliwością krwi (w tym przypadku najgroźniejsze jest stosowanie doustne), nie powinnaś ich spożywać. Poza tym goździki nie są odpowiednie dla osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze czy hipoglikemię.

Olejek eteryczny z goździków stosowany jest w aromaterapii (ma właściwości kojące i rozgrzewające). W tym przypadku z kolei należy mieć na uwadze ewentualne ryzyko podrażnienia błon śluzowych czy skóry. 

Jak widać, stosowanie goździków nie musi ograniczać się wyłącznie do kuchni. Chcesz dowiedzieć się więcej o magicznych właściwościach roślin? Zapoznaj się z tymi hasłami: tymianek - właściwości, kozieradka – właściwości, piołun – właściwości i śmiało korzystaj z ich mocy.