Bergenia: charakterystyka

Bergenia to pochodząca z Azji Środkowej roślina należąca do rodziny skalnicowatych. Podobnie jak konwalia, wyrasta z mocnego kłącza, jednak w wypadku bergenii jego połowa wystaje nad powierzchnię gleby. Roślina ta jest powszechnie wykorzystywana do bukietów, ponieważ jej kwiaty po ścięciu mogą bardzo długo zachować świeżość.

Bergenia ma wzniesiony pokrój i osiąga od 25 do 50 cm. Jej liście są duże i skórzaste oraz mają kształt serca. Utrzymują swój zielony kolor przez cały rok. Kwiaty bergenii możemy zaś podziwiać jedynie od kwietnia do maja. Są to okazałe kwiatostany złożone z wielu drobnych kwiatów. Występują najczęściej w kolorze białym lub w różnych odcieniach różu i czerwieni. Ich charakterystyczną cechą jest gruba łodyga. 

Bergenia sercowata (Bergenia cordifolia), znana też jako bergenia sercolistna, jest gatunkiem najczęściej uprawianym w Polsce. Swoją nazwę zawdzięcza ona właśnie przepięknym ozdobnym liściom, które mają kształt serca. Bergenia sercowata dzieli się na liczne odmiany, z których najpopularniejsze są:

bergenia sercowata Robusta - wyjątkowo okazała odmiana o liliowych kwiatach;

bergenia sercowata Pupurea - ma ciemnoróżowe kwiaty;

bergenia sercowata Silverlight - ma duże liście i białe kwiaty, które różowieją po przekwitnięciu;

bergenia sercowata Lunar Glow - ma fioletowo-różowe kwiaty i kremowe liście, które w czasie zimy stają się czerwone, zaczyna kwitnąć wyjątkowo wcześnie, bo już w lutym;

bergenia sercowata Berssingham White - ma białe kwiaty, dobrze radzi sobie w pełnym Słońcu.

bergenia sercowata Dragonfly Angel Kiss- dwukolorowe kwiaty - białe z różowym środkiem. 

Inna popularną odmianą jest bergenia grubolistnaa, która wyjątkowo dla tej grupy jest rośliną cebulową. Oprócz nich popularne są też niezliczone mieszańce, które powstały w wyniku krzyżowania.

Jak i kiedy sadzić bergenię?

Bergenia jest rośliną długowieczną, która na jednym stanowisku może rosnąć nawet do 10 lat. Dobra wiadomość jest taka, że wybranie odpowiedniego dla niej miejsca nie powinno być zbyt skomplikowane. Lubi wilgotne i żyzne gleby, jednak świetnie poradzi sobie też w bardziej surowych warunkach. Może zostać posadzona zarówno pomiędzy skałami, jak i w pobliżu oczka wodnego. Poradzi sobie też świetnie niezależnie od ilości światła, a ponieważ nie przeszkadza jej cień, jest często sadzona pod drzewami. 

Bergenia nie jest dużą rośliną, jednak powinna być sadzona w rozstawie 40 x 30 cm, ponieważ ma tendencję do rozprzestrzeniania się. Sadzenie może odbywać się w dwóch terminach - wczesną jesienią lub wiosną, do kwietnia. Zanim umieścisz sadzonki w ziemi, pamiętaj, że warto zasilić glebę dawką kompostu lub nawozu wieloskładnikowego przeznaczonego do roślin kwitnących. Nie jest to konieczne, jednak pomoże bergenii w szybkim wzroście.

Uprawa bergenii

Bergenia jest rośliną, która mimo swojego egzotycznego pochodzenia doskonale czuje się w naszych warunkach klimatycznych  To świetna i mało wymagająca ozdoba, która doskonale odnajdzie się na skalniaku lub w towarzystwie innych krzewów, jak kobea czy oleander. Doskonale wygląda również w dużych kompozycjach. 

Rozmnażanie bergenii odbywa się przez podział dużych, dobrze rozrośniętych roślin. Innym sprawdzonym sposobem jest podzielenie półzdrewniałego kłącza na około 10-cm odcinki. Niezależnie od tego, na jaką metodę się zdecydujemy, podziału rośliny należy dokonywać wczesną wiosną. Poszczególne części zakopujemy w piasku i umieszczamy w inspektach. Gdy wypuszczą pierwsze pędy, należy przesadzić je do doniczek. Rośliny nadają się do wsadzenia do gruntu po roku.

Jak pielęgnować bergenię?

Bergenia nie wymaga nawożenia w trakcie sezony, zwłaszcza jeśli przed sadzeniem jej, pamiętaliśmy, by wzbogacić ziemię kompostem lub nawozem wieloskładnikowym. Choć lubi wilgotne tereny, dobrze poradzi sobie również w suchej glebie i nie wymaga częstego podlewania. Mimo to dobrze jest nawadniać ją regularnie. To jak często będziemy podlewać bergenię, powinno być uzależnione od jej stanowiska. Mniej, jeśli rośnie w cieniu lub w pobliżu oczka wodnego. Więcej zaś, jeśli posadziliśmy ją w pełnym Słońcu. 

Bergenia, poza podlewaniem, w zasadzie nie potrzebuje dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych. Jest odporna na szkodniki i choroby oraz dobrze przyjmuje się na większości stanowisk. Nie wymaga też żadnego specjalnego przygotowania do chłodniejszych miesięcy, ponieważ jest rośliną zimozieloną, która doskonale znosi ujemne temperatury. Ze względu na swoje niskie wymagania, jest, razem z jarzębiną, często sadzona w parkach miejskich. Jedyne, o czym powinniśmy pamiętać, to aby wraz z nadejściem wiosny, usunąć z niej zwiędłe liście. Dzięki temu w kolejnym sezonie wegetacyjnym rozrośnie się jeszcze piękniej. 

Bergenia: znaczenie

Bergenia jest nie tylko pięknym i wytrzymałym kwiatem ozdobnym. Miała ona wielkie znaczenie w medycynie starożytnej Azji i do dziś jest wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznym. Oprócz tego pozyskuje się z niej garbniki, czyli substancje służące do garbowania skóry. Z jej sfermentowanych liści wytwarza się niezwykle ekskluzywną herbatę o nazwie Iwan-chaj. Ziołowy napar działa przeciwzapalnie i uspokajająco. Reguluje pracę przewodu pokarmowego i dróg moczowych oraz hamuje rozwój bakterii i grzybów.

Herbata z liści bergenii nie jest zbyt trudna do przygotowania. Umyte i osuszone liście rozwałkuj lub roztłucz, co przyspieszy proces fermentacji. Tak obrobione liście zwiń w ruloniki, umieść w słoiku i odstaw w ciepłe miejsce. Po trzech dniach powinny zmienić kolor na brązowy - to znak, że czas je wysuszyć. Gdy sfermentowane liście będą już zupełnie suche, rozdrobnij je, zalej wrzątkiem i gotowe! Co ciekawe, herbata ta jest bardzo popularna również poza Azją, na przykład w Rosji tradycyjnie pija się ją z mlekiem.