Berberys to liściasty krzew występujący w różnych odmianach. Doskonale nadaje się do ozdoby ogrodu, gdzie może pełnić różne funkcje, a jego wielobarwne listki sprawiają, że może być wspaniałą ozdobą przez cały rok. Jakie odmiany berberysu możemy kupić, jak go pielęgnować, kiedy przycinać i czy można samodzielnie go rozmnożyć? Przeczytaj i dowiedz się dlaczego warto posadzić berberys w swoim ogrodzie.

Berberys w ogrodzie należy do najpopularniejszych roślin ozdobnych. Krzewy te są niezwykle uniwersalne. Wyższe odmiany mogą tworzyć całe żywopłoty, niższe będą idealne jako obramienia rabatek lub kolorowe tło dla innych roślin. Berberysy karłowe idealnie nadają się na skalniaki. Doskonale wyglądają pojedynczo, jak i posadzone w większych grupach. Wspaniale prezentują się kobierce z różnych odmian berberysów. Najpiękniej wyglądają jesienią.

Berberys: opis i odmiany

Jak wygląda berberys? W zależności od gatunku krzewy te mogą mieć różny pokrój. Wyróżniają je malutkie listki gęsto rozmieszczone na gałęziach. Berberysy kwitną w maju i czerwcu, drobnymi, zebranymi w małe bukieciki kwiatuszkami, które mogą mieć kolor żółty lub pomarańczowy. Pod koniec lata w miejscu kwiatów pojawiają się podłużne jagody. Krzewy berberysów mają też kujące kolce. Jesienią większość odmian wybarwia się na różne kolory.

Istnieje około 450 gatunków berberysu, choć ich dokładna klasyfikacja wciąż jest przedmiotem sporów naukowców. Naturalnie krzewy te występują na terenie Europy, Azji, Afryki i Ameryki. W Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek - berberys zwyczajny, zwany kwaśnicą. Jest to berberys jadalny, z jego owoców często przyrządza się nalewki.

Do najpopularniejszych gatunków należy pochodzący z Japonii berberys Thunberga. To berberys bordowy, który kwitnie późną wiosną. W zależności od odmiany, może on osiągać nawet do półtora metra wysokości. Berberysy zimozielone mają podłużne liście, które w jesieni wybarwiają się na odcienie ciemno-czerwone i pozostają takie przez całą zimę. Najbardziej znane odmiany berberysów zimozielonych to berberys Julianny i berberys bukszpanolistny.

Na żywopłoty doskonale nadaje się berberys ottawski, który należy do najwyższych berberysów. Osiąga wysokość nawet do 3-4 metrów. Zakwita w maju, a jesienią na jego gałązkach pojawiają się owoce, które pozostają przez całą zimę. Niskie odmiany idealne na rabatki to np. berberys żółty kulisty czy berberys kolumnowy.

Berberys: uprawa i wymagania

Czego potrzebuje berberys? Uprawa tej rośliny jest bardzo prosta. Kiedy sadzić berberysy? Najlepiej od września do listopada, albo od marca do kwietnia. Ukorzenione w pojemnikach sadzonki można sadzić przez cały rok. Berberysy preferują gleby piaszczyste i przepuszczalne o obojętnym odczynie, ale tak naprawdę nie potrzebują specjalnie urodzajnej ziemi. Przyjmują się w każdym podłożu. Można też hodować berberys w doniczce.

Krzewy ozdobne berberysu są odporne na suszę. Dobrze rosną zarówno w miejscach o dużym nasłonecznieniu, jak i zacienionych, choć wtedy ich liście są mniej kolorowe. Optymalnym miejscem dla większości berberysów będzie słoneczne lub delikatnie zacienione stanowisko.

W zależności od gatunku, berberysy mogą różnić się od siebie wymaganiami. Najbardziej wytrzymałe są te, które zrzucają liście na zimę. Odmiany zimozielone są znacznie delikatniejsze i trudniejsze do uprawy w naszym klimacie. Mogą być bardziej wrażliwe na mróz, lepiej też rosną w miejscach osłoniętych od wiatru.

Berberys: pielęgnacja

Większość berberysów nie ma zbyt dużych wymagań jeśli chodzi o pielęgnację. To mrozoodporne rośliny, które dobrze znoszą zarówno suszę, palące słońce, jak i cień. Jeśli już coś im szkodzi, to najbardziej nie lubią zalania i zbyt dużej wilgoci. Jednak odmiany wiecznie zielone powinno się nieco mocniej nawadniać jesienią.

Najistotniejszym elementem pielęgnacji berberysów jest ich przycinanie. Bardzo dobrze to na nie wpływa i zapewnia krzewom zdrowy wzrost. Co roku, po zimie, powinno się powycinać stare, uschnięte pędy, aby roślina miała miejsce na wypuszczenie nowych. Przynajmniej raz na trzy lata berberysy wymagają mocniejszego przycięcia. Do przycinania berberysów warto ubrać grube rękawice, które ochronią ręce przed kolcami.

Kiedy przycinać berberysy?

Wszystkie berberysy przycina się w taki sam sposób, jednak w zależności od odmiany mogą one mieć różne terminy cięcia. W przypadku krzewów całorocznych najlepszym momentem na przycięcie jest wczesne lato. Jeśli natomiast chcemy przyciąć berberysy o sezonowym ulistnieniu, najlepiej zrobić to późną wiosną, zaraz po kwitnieniu.

Krzew berberys przycinamy głównie po to, aby usunąć stare pędy, dopuścić światło do wnętrza krzewów i pobudzić wzrost nowych pędów. Przycięcia wymagają zarówno młode rośliny, które dzięki temu mogą się zagęścić i rozkrzewić, a także starsze okazy, które można w ten sposób „odmłodzić” i pobudzić do wypuszczania nowych pędów.

Oprócz pielęgnacyjnego przycinania berberysów, ich pędy można obcinać także po to, aby nadać roślinie pożądany kształt. Berberysy są bardzo plastyczne i z łatwością można stworzyć z nich dowolny kształt. Jeśli chcemy np. uformować żywopłot z berberysów tniemy krzewy tuż po okresie kwitnienia. Następnie na przełomie lipca i sierpnia cięcie należy powtórzyć.

Jak rozmnożyć berberys?

Istnieje kilka sposobów na rozmnażanie berberysu. Można to zrobić przez nasiona, które pobiera się z rośliny od września do listopada. Trzeba je najpierw dokładnie oddzielić od miąższu. Najwygodniej jest użyć do tego sitka o dużych oczkach. Następnie moczymy nasiona przez jedną dobę i poddajemy procesowi stratyfikacji czyli mieszamy z wilgotnym torfem lub piaskiem i przechowujemy w temperaturze nie wyższej niż 6°C. Zabieg ten jest niezbędny, aby wprowadzone w stan hibernacji nasiona mogły się potem wybudzić do wzrostu.

Na wiosnę nasionka sadzimy do pojemników. Rozmnażanie berberysów przez nasiona trwa dosyć długo i nie zawsze kończy się sukcesem, dlatego należy traktować je bardziej jako eksperyment niż sposób na uzyskanie dużej ilości nowych krzewów.

Najłatwiejszym i najszybszym sposobem jest rozmnażanie berberysów przez sadzonki. Pobieramy je w czerwcu wraz z tzw. „piętką”, czyli zdrewniałym fragmentem rośliny od której odłączamy pęd. Następnie umieszczamy go w pojemniku z torfem i piaskiem. Sadzonki nie można wkładać zbyt płytko, ale też nie za głęboko, bo może zacząć gnić. Posadzone roślinki dobrze jest przykryć folią. Trzeba pamiętać o ich regularnym wietrzeniu i podlewaniu. Kiedy się przyjmą, przesadzamy je do większych doniczek.