Jak wygląda wierzba iwa?

Wierzba iwa to popularny gatunek krzewu lub drzewa, występujący niemal w całej Polsce. Rośnie powszechnie, od nizin aż po wyższe partie gór. Pojawia się w widnych, niezbyt gęstych lasach i współtworzy zarośla na granicy łąk. Nie znajduje zbyt wielkiego zastosowania w medycynie naturalnej czy kosmetologii, jednak bywa uprawiania w ogrodach oraz parkach jako roślina ozdobna i zacieniająca.

Iwa wierzba dorasta do wysokości 22 metrów jako drzewo lub 9 metrów jako krzew. Ma kulisty pokrój i ciemnoszarą, spękaną korę. Jej liście są dość charakterystyczne - podłużne, delikatnie pikowane na krawędziach, zaostrzone na końcu. Spodnia strona liścia jest porośnięta białymi, gęstymi włoskami i pokryta siecią wystających nerwów.

Iwa drzewo jest rośliną dwupienną, co oznacza, że kwiaty męskie i żeńskie występują na osobnych drzewach. Tuż przed pojawieniem się liści wytwarza puszyste bazie, nazywane także kotkami. Męskie są krótsze i bardziej zaokrąglone, niż żeńskie.  Kwiaty wierzby iwy są bardzo efektowne i ładne, często zbierane do wazonów jako symbol wiosny - tym bardziej, że jest to jedno z najwcześniej kwitnących drzew w Polsce. U nasady kotków znajdują się gruczoły miodnikowe, wierzba jest więc rośliną miododajną. Także jej zapylanie odbywa się za pośrednictwem owadów, a nasiona przenosi wiatr (wiatropylność). Bardzo często tworzy mieszańce z takimi gatunkami wierzb, jak wierzba alpejska, czerniejąca, lancetowata, lapońska.

Wierzba iwa – uprawa

Wierzba często rośnie na terenach, które zostają przeznaczone pod park czy ogród i bywa tam pozostawiana ze względu na walory estetyczne. Można też kupić sadzonkę tej rośliny, by posadzić ją w swoim ogrodzie. Wierzba iwa pendula występuje w dwóch odmianach uprawnych. Jedna z nich to Kilmarnock, odmiana męska o niewielkich rozmiarach i pędach zwisających do ziemi. Jest niezwykle efektowna, dlatego często spotyka się ją w parkach i ogrodach. Drugą jest odmiana żeńska, Weeping Sally, o bardzo podobnym, choć mniej lejącym pokroju.

Odmiany hodowlane wierzby sprzedawane są jako formy szczepione na pniu. Rosną na niemal każdej glebie, nie mają w tym zakresie szczególnych wymagań. Powinny jednak mieć stałą, lekką wilgotność. Im bardziej jasne i słoneczne będzie stanowisko, tym lepiej zagęści się i szybciej urośnie krzew. Wierzba w ogrodzie jest rośliną efektowną, ale niewymagającą.  Dopóki jest małą sadzonką, należy przywiązywać ją do stabilizujących palików. Później wymaga jedynie regularnego przycinania, by zachować piękny kształt. Bardzo często sadzi się ją na obrzeżach oczek wodnych. Iwa jest rośliną całkowicie mrozoodporną, nie ma potrzeby zasłaniania jej na zimę.

Wierzba iwa – szczepienie na pniu

Wierzba iwa jako roślina uprawna jest szczepiona na pniu dzikiej wierzby. To daje jej odporność, a także pozwala na szybsze kwitnienie i rozrastanie się. Szczepienie na pniu jest metodą uszlachetniania roślin. Wykonuje się je na zasadzie transplantacji - zraz (część rośliny przeznaczone do szczepienia, w tym przypadku wierzba iwa uprawna) musi zrosnąć się z podkładem (pniem wierzby dzikiej, najczęściej już ukorzenionym) i zacząć korzystać z jego systemu pobierania wody i soli mineralnych z gleby. Szczepienie roślin jest dość skomplikowaną procedurą, wymagającą nieco wiedzy i wprawy. Istnieją też rozmaite techniki szczepień, a od doboru właściwej zależy końcowy efekt.

saiva, Getty Images

Wierzba iwa – cięcie

Wierzba ta powinna być regularnie przycinana, by zachować ładny, pożądany kształt. Wierzby powinny być przycinane po kwitnieniu, by nie zahamować procesu wytwarzania kotków. Wierzba iwa ma tendencje do silnego rośnięcia, którego raczej się nie hamuje. Pędy krzyżujące się i te, które zakłócają pożądany kształt rośliny można przyciąć o 2.3 długości. Gdy roślina ma już kilka lat, można także przyciąć ją całkowicie w celu odmłodzenia. Przycinanie wierzby nie jest trudne, roślina ta bardzo dobrze znosi cięcie, nawet wykonane przez niedoświadczonego ogrodnika.

Zobacz też: Nowoczesne ogrody – minimalistyczne aranżacje, modne inspiracje i pomysły na urządzenie przestrzeni przed domem

Wierzba iwa pendula – choroby

Jak każda roślina, wierzba może zostać zaatakowana przez rozmaite choroby oraz szkodniki. Wśród chorób najczęstsze są:

    rdza wierzby (wywołana przez grzyby Melamopsora spp.),
    zamieranie pędów wierzby (wywołana przez grzyby),
    czerniak wierzby (wywołana przez grzyby Rhytisma salicinum),
    parch (wywołana przez grzyby).
Choroby są najbardziej widoczne na liściach. Powodują przebarwienia, nieraz z obecnymi, widocznymi zarodnikami grzybów. Ale grzyby to nie jedyny czynnik chorobotwórczy w przypadku wierzb. Są to także pasożyty, takie jak mszyce, przędziorek wierzbowiec, pienik wierzbowy, rynnica wierzbowa. Aby zwalczyć chorobę należy wykonać oprysk (jednorazowo lub wielokrotnie) z użyciem odpowiedniego preparatu.