Romantyczna lawenda jest rośliną ozdobną, ale również leczniczą. Niezwykłą jej wartość docenili już starożytni Rzymianie, a pierwszą wzmiankę pisaną o lawendzie znaleźć można w pochodzącym z I w n.e. pięciotomowym dziele „De Materia Medica” greckiego lekarza wojskowego Dioscoridesa.

Lawenda w doniczce: jak uprawiać i pielęgnować?

Wiele lat doświadczeń ogrodników zaowocowało wyhodowaniem gatunków uodpornionych na mróz, suszę czy wiatry. Ciągle próbuje się dostosować tę piękną, pachnącą roślinę do klimatu umiarkowanego a nawet zimnego, żeby zwiększyć obszar jej występowania. Dzięki tym zabiegom możemy dziś uprawiać lawendę w naszych ogrodach i cieszyć się nią podczas lata. A jeśli nawet nie mamy własnego kawałka ziemi, zawsze możemy posadzić lawendę w domu. Lawenda w doniczce jest cudną ozdobą balkonu. 

Lawenda wąskolistna czy francuska – który gatunek wybrać?

Mimo że do uprawy w doniczkach nadaje się wiele gatunków lawendy, najbardziej popularną odmianą wybieraną zarówno do sadzenia w gruncie, jak i siewu w doniczkach, jest lawenda wąskolistna, zwana również lekarską. To roślina wytrzymała i mniej kapryśna niż jej francuska kuzynka o niezwykle oryginalnych i nietypowych kwiatostanach.

Jak dbać o lawendę – stanowisko

Pochodząca z ciepłych i słonecznych regionów basenu Morza Śródziemnego roślina kocha słońce. Dlatego poszukajmy jej w naszym mieszkaniu dobrze oświetlonego stanowiska. W miesiącach wiosenno-letnich nie ma większego znaczenia, czy ustawimy lawendę w oknie wychodzącym na wschód, zachód czy południe. Jedynie północna wystawa z pewnością jej nie posłuży – pędy zaczną się wyciągać, pąki kwiatowe żółknąć i opadać a liście blednąć. Podobnie zachowa się podczas zimy wskutek niedostatku światła. W tym okresie idealny dla lawendy będzie parapet okna południowego.

Jak podlewać lawendę w doniczce?

Rośliny uprawianej w doniczkach nie należy podlewać zbyt często, szczególnie w okresie zimowym, kiedy wegetacja wyraźnie spowalnia. Jednak również latem, mimo wysokich temperatur, podlewać lawendę należy dość oszczędnie, ponieważ jest to roślina wrażliwa na wilgoć. Mimo że lawenda w mieszkaniu wymaga nieco więcej wody niż ogrodowa, zbyt wilgotne podłoże szkodzi jej, dość szybko powodując gnicie korzeni lub szarą pleśń. Dlatego pilnujmy, żeby ziemia w doniczce nigdy nie była mokra poza krótkim okresem czasu tuż po podlaniu. Łatwiej będzie początkującemu hodowcy uprawiać lawendę w doniczce, jeśli wybierze pojemnik duży, z zapewniającym odsączenie z nadmiaru wody drenażem.

Lawenda w doniczce: jaka ziemia?

Wybór gatunku lawendy do uprawy w naszym mieszkaniu, odpowiednio ciepłe i doświetlone stanowisko oraz niezbyt obfite podlewanie są istotne, jednak równie ważne jest zapewnienie roślinie właściwego podłoża.

Lawenda w doniczce – sadzenie.

Zanim zasadzimy lawendę w postaci sadzonki, powinniśmy przygotować donicę. Ponieważ lawenda posiada rozległy i długi system korzeniowy, doniczka powinna być odpowiednio szeroka i głęboka. Na jej dnie zawsze umieszczamy warstwę drenującą, ułatwiającą odprowadzenie nadmiaru wody. Sprawdzi się tu keramzyt lub gruby żwir. Warto zadbać, żeby doniczka miała odpowiednią ilość i wielkość otworów w dnie – posłużą one do odprowadzenia nadmiaru wody. Na warstwę drenującą wsypać należy odpowiednią dla lawendy ziemię – żyzną, lekką i przepuszczalną, o odczynie naturalnym lub lekko zasadowym, bogatą w wapń. Sadzonkę umieszczamy w podłożu, okrywamy korzenie warstwą ziemi, a następnie ubijamy starannie glebę. Na koniec podlewamy – ostrożnie, mało obficie, tak, żeby po podlaniu ziemia wyła zwilżona, ale nie mokra czy przesycona wodą. Lawendę przesadza się do nowego, większego pojemnika co 2-3 lata.

Getty Images

Jak pielęgnować lawendę – sadzonka czy wysiew?

Dużo łatwiej i szybciej posadzić sadzonkę, która pozwala na podziwianie piękna lawendy od razu po tej czynności. Jeśli mamy jednak ogrodniczą żyłkę oraz nieco cierpliwości, możemy spróbować wysiać lawendę. Musimy jednak liczyć się z tym, że pachnące kwiaty ujrzymy dopiero w kolejnym roku. Wysiew najlepiej zaplanować na marzec lub kwiecień, przechładzając wcześniej ziarna. W tym celu wkładamy je na 2 miesiące do lodówki, w której panuje dość niska temperatura, maksymalnie 3 stopnie Celsjusza. Ziarna nie mogą być przemrożone, najniższa temperatura ich przechowywania to 0 stopni. Lawendę można siać na 2 sposoby: albo wysiewamy po jednym ziarnku do każdej małej doniczki, albo do dużej donicy kilka ziaren. Po podrośnięciu siewek rozdzielamy je wtedy do różnych pojemników.

Czytaj też: Jak pielęgnować lawendę: porady na piękną lawendę na balkonie i w ogrodzie

Lawenda w donicy: jak przycinać?

Lawenda w doniczce należy do roślin, które należy przycinać. Jeśli zaniedbamy tę czynność, lawenda może po prostu nie zakwitnąć pozbawiając nas aromatycznego zapachu oraz urokliwego widoku swoich kwiatów. Lawendę przycina się dwukrotnie w ciągu roku. Pierwszy zabieg warto wykonać pod koniec lata, zaraz po przekwitnięciu rośliny. Należy przeprowadzić cięcie poniżej przekwitłych kwiatostanów. Drugie cięcie wykonuje się wiosną – wtedy pędy skraca się o 1/3, a nawet o połowę. Nie należy rośliny przycinać późną jesienią, ponieważ wtedy lawenda może wypuścić nowe pędy zimą, co mocno ją osłabi. Oczywiście skutki takiego zabiegu w przypadku rośliny doniczkowej są znacznie mniej dotkliwe niż miałoby to miejsce w ogrodzie, gdzie lawenda może przemarznąć, ale również w mieszkaniu warto powstrzymać się od cięć w październiku czy listopadzie. Uprawiając lawendę zauważymy, że nawet zadbana i regularnie przycinana roślina traci po kilu latach uprawy swój atrakcyjny wygląd. Można ją wtedy odmłodzić, przycinając mocno na przedwiośniu. Jeśli jednak nie przyniesie to oczekiwanych skutków, pozostanie zastąpić ją młodą sadzonką.

Czytaj też: Olejek lawendowy - leczniczy wpływ na zdrowie i urodę

Co zrobić, gdy lawenda w doniczce nie kwitnie lub usycha?

Choć lawenda nie jest rośliną szczególnie wymagającą i trudną w uprawie, zdarza się, że choruje. Do najczęściej występujących problemów należą: więdnięcie rośliny, jej usychanie oraz brak kwitnienia. Dlaczego lawenda więdnie? Zdecydowanie najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest szara pleśń. Listki stopniowo brązowieją, podobnie jak pędy, które zaczynają się wkrótce wyginać ku dołowi, aby wreszcie pokryć się szarawym nalotem. Najczęściej choroba pojawia się, kiedy dojdzie do przemoczenia korzeni lub gdy wilgotność powietrza jest za wysoka. W takim przypadku roślinę warto nieco przesuszyć, nie podlewając jej przez jakiś czas i przenosząc do dobrze wietrzonego i suchego pomieszczenia. Zbrązowiałe i wygięte pędy należy wyciąć, a całą lawendę kilkukrotnie spryskać środkiem grzybobójczym.

Dlaczego lawenda usycha? 

Inną, również stosunkowo częstą przypadłością jest tzw. susza fizjologiczna. Roślina usycha, mimo że jest regularnie i dostatecznie podlewana, ponieważ nie może pobrać wody z podłoża. U roślin uprawianych w ogrodach przyczyną takiego stanu rzeczy może być woda zamarzająca w glebie podczas długotrwałych mrozów połączonych z wietrzną i słoneczną pogodą. W przypadku roślin doniczkowych, przyczyną może być niewłaściwe nawożenie, czyli dostarczanie roślinie zbyt dużych albo zbyt małych ilości potasu, albo dopuszczenie do zasolenia gleby. Żeby uratować roślinę, jak najszybciej powinniśmy wymienić podłoże, w którym się znajduje.
Dlaczego lawenda nie kwitnie? Żeby roślina kwitła, bezwzględnie należy ją przycinać sezonowo, jeśli zaniedbamy tę czynność, lawenda może nie odwdzięczyć nam się za opiekę pięknymi kwiatami. Jeśli przycięliśmy roślinę planowo, być może przyczyną braku kwitnienia jest przenawożenie azotem, który powoduje wzrost zielonych części roślin albo zbyt cieniste miejsce przeznaczone dla rośliny.