Jakie są najpopularniejsze rodzaje piwa?

Piwo to napój alkoholowy otrzymywany w wyniku fermentacji alkoholowej brzeczki piwnej. Brzeczka ta stanowi wodny wyciąg ze słodu browarnego z dodatkiem chmielu i ewentualnie innych surowców. Mówiąc już bardzo ogólnie, piwo to najstarszy i najczęściej spożywany napój alkoholowy (liczy sobie ponad 6 tys lat) oraz trzeci pod względem popularności po wodzie i herbacie napój na świecie.

Produkcja piwa najczęściej wygląda następująco: rozdrobniony słód (zwykle jęczmienny) miesza się z ciepłą wodą, czasem z dodatkiem innych surowców skrobiowych i enzymów. Uzyskuje się w ten sposób ekstrakt (brzeczkę), który poddawany jest gotowaniu wraz z chmielem, a następnie się go klaruje i schładza. Płyn ten ulega fermentacji przez dodane drożdże piwowarskie. Powstałe piwo przeważnie filtruje się i podaje jako napój musujący. Ten wydawałoby się prosty proces można jednak na wiele sposobów zmodyfikować, aby otrzymać piwa o różnych kolorach, smakach, aromatach i różnej zawartości alkoholu.

ZOBACZ TEŻ: Jak pić whisky? To trunek, który pozwala na sporą dowolność

Jak się można domyślać, gatunków piwa jest cała masa. Przyjęło się, że ze względu na rodzaj użytych drożdży, piwa dzielą się na dwie duże rodziny: ale (górnej fermentacji) i lager (dolnej fermentacji). Na przynależność piwa do danego gatunku ma wpływ kilka czynników. Pomijając kluczową fermentację, mamy aromat, smak, wodę, słód, chmiel, ekstrakt brzeczki nastawnej, zawartość alkoholu, goryczka, barwa, piana, nasycenie oraz składniki dodatkowe. Ta różnorodność sprawia, że przy odpowiednich umiejętnościach ludzi tworzących piwa możemy otrzymać bardzo odmienne efekty.

Rodzaje piwa: lager

Omówmy trochę bliżej dwa główne rodzaje piwa. Zaczniemy od lagerów. Określenie to ma dwa znaczenia. Jak już wiemy z powyższego, jest to określenie całej grupy piw dolnej fermentacji. W drugim, węższym znaczeniu, lager to jeden z  najpospolitszych rodzajów piwa dolnej fermentacji usytuowany w typologii piwnej pomiędzy pilznerem a piwami marcowymi. Praktycznie wszystkie najpopularniejsze piwa w Polsce, od Lecha i Warki, poprzez Żywca i Carslberga, aż do Żubra i Tatry to właśnie jasne lagery.

Jak powstają lagery? Fermentowanie tych piw odbywa się w niższych temperaturach (ok. 6-12 stopni Celsjusza), bo właśnie takich wymagają stosowane przy ich produkcji drożdże Saccharomyces carlsbergensis. Zbiorniki fermentacyjne są przeważnie zamknięte, a ich dno ma najczęściej kształt stożka. Po fermentacji lagery leżakują, aby dojrzeć. Proces ten odbywa się w temperaturze od 0 do 7 stopni Celsjusza. Może trwać kilka miesięcy, jeśli nie lat. Zazwyczaj jednak trwa to dość krótko, szczególnie w przypadku piw produkowanych przez duże koncerny.

Rodzaje piwa: ale

To piwo górnej fermentacji przygotowywane jest z udziałem drożdży Saccharomyces cerevisiae. Zastosowanie tego typu drożdży oraz wyższych temperatur fermentacji (przeważnie w przedziale 18-25 stopni Celsjusza) sprawia, że piwa tego typu odznaczają się bardziej złożonym smakiem i aromatem niż lagery. W przypadku tych piw zbiornik fermentacyjny jest otwarty. Sam proces fermentacji jest rzecz jasna też o wiele szybszy, bowiem zajmuje od jednego od ośmiu dni. Po fermentacji piwo jest odstawiane na niedługi czas (może to być kilka dni lub tygodni), aby dojrzało w temperaturze od 4 do 13 stopni C.

Rodzaje piwa w Polsce: piwa dolnej fermentacji

Skupimy się na podstawowych gatunkach piwa, bowiem jest to temat tak obszerny, że można byłoby napisać książkę. Najpierw od piw dolnej fermentacji, określanych zwyczajowo lagerami

Na pierwszy strzał idzie pilzner bohemski. Bohemski, znaczy czeski, bo jego najbardziej klasyczna odmiana jest warzona w browarze w czeskim mieście Pilzno. Zaliczany jest do piw jasnych. Warzony jest w sposób tradycyjny tylko ze słodu jęczmiennego, wody, chmielu i drożdży. Pilzner ma gładki i czysty kwiatowy aromat oraz wytrawny posmak. Pilznera dzielimy na czeskiego oraz niemieckiego. Ten pierwszy charakteryzuje się obfitym bukietem i wyraźnymi nutami słodowymi, chmielowo-korzennymi i ziołowymi. Odmiana niemiecka z kolei może być trochę jaśniejsza. Cechuje ją wyraźna, ale szlachetna goryczka chmielowa z domieszką nut kwiatowych i korzennych.

Kolejnym rodzajem piwa dolnej fermentacji jest tak zwane piwo marcowe. Pochodzi ono z Niemiec i początkowo było warzone z resztek pozostałego po zimie słodu, na początku wiosny, skąd też wzięła się ich nazwa. Piwo marcowe musi dość długo leżakować, dlatego też nadawało się do picia na po upływie kilku miesięcy, na jesieni. Z tego powodu zagościło na stołach podczas Oktoberfestu, czyli najbardziej znanego święta piwa na świecie.

Koźlak to kolejne piwo dolnej fermentacji, które niekiedy nazywane jest z niemiecka bockiem (niem. Bock - kozioł). Znany jest od XVI wieku. Ma dużą zawartość alkoholu (około 7-8 procent) i ekstraktu. To sprawia, że jest piwem treściwym z umiarkowanym nasyceniem. Koźlak zawiera wyraźne nuty słodowe oraz niski do średniego poziom chmielu. Jego barwa odznacza się jaśniejszą lub ciemniejszą tonacją bursztynową. Tak jak w przypadku lagerów dzieli się na różne podgrupy – wyróżniamy między innymi koźlaka majowego, dubeltowego oraz pszenicznego.

Na koniec porter bałtycki, który powstał z połączenia koźlaka dubeltowego i angielskiego Imperial Stout na przełomie XIX i XX wieku. Jest bardzo mocny i ciemny. W smaku i aromacie wyczuwalna jest słodowa słodycz z nutami karmelu, toffi i orzecha. Mają wyraźnie słodowy smak z wyczuwalnymi nutami czekoladowymi, kawowymi i karmelowymi (za sprawą ciemnego słodu), nutami owocowymi, o lekko wyczuwalnej goryczy chmielu. Produkuje się go głównie w krajach nadbałtyckich: Polska, Łotwa, Estonia. Ma dużą ilość alkoholu – powyżej 9% objętości.

Na bazie lagerów tworzy się też radlery, czyli piwa owocowe, które w ostatnich latach zdecydowanie zyskały na popularności. Najczęściej ich produkcja polega na wymieszaniu jasnego lagera z lemoniadą lub sokiem owocowym, dzięki czemu uzyskuje się lekkie, orzeźwiające piwo o stosunkowo niewielkiej zawartości alkoholu, wynoszącej około 2%. Początkowo producenci skupiali się przede wszystkim na wariancie cytrynowym, ale z czasem do ich oferty trafiły między innymi piwa o smaku jeżynowym, arbuzowym, wiśniowym itd.

Rodzaje piwa w Polsce: piwa górnej fermentacji

Zacznijmy jakżeby inaczej od piwa ale. Angielskie ale to gatunek ciemnobrązowego lub jasnobrązowego piwa uzyskiwanego z mieszanki słodu zwykłego i skarmelizowanego o smaku od bardzo gorzkiego do słodkawego. I choć lagery dominują na rynku, to właśnie piwa ale od kilku lat cieszą się największym zainteresowaniem wśród tych, którzy poznali nowe smaki na skutek tak zwanej piwnej rewolucji. Głównie dlatego, że mają wiele oblicz i oferują smakoszom piwa różne aromaty i walory smakowe. Najpopularniejszym wariantem jest pale ale, czyli piwo o jasnej barwie, słodowym smaku z akcentami owocowymi i silną, pochodzącą z chmielu goryczką. Jego mocniejszą (zarówno pod względem zawartości alkoholu, jak i goryczki) jest india pale ale. Inne dostępne w sklepach warianty to między innymi imperial india pale ale, mild ale i american india pale ale.

Stout to piwo ciemne górnej fermentacji, do którego produkcji wykorzystuje się palony słód jęczmienny. Cechuje go silna gorycz związana z wysoką zawartością chmielu. Wytwarzany jest m.in. w Irlandii oraz Wielkiej Brytanii. Najpopularniejszym stoutem jest Guinness. Tu również znajdziemy kilka odmian (imperial stout, milk stout, oatmeal stout).

Uważa się, że stout wywodzi się od porteru, który także jest ciemnym, mocnym piwem wywodzącym się z Anglii. Do jego warzenia jako słodu bazowego używa się słodu jasnego, a barwę uzyskuje przez dodatek słodu ciemnego, palonego, karmelowego. Stosowane są też dodatki w postaci kukurydzy i cukru. Porter zawiera do 5 proc. alkoholu.

Na koniec wspomnimy o piwie pszenicznym. To rodzaj jasnego lub ciemnego piwa, produkowanego ze słodu jęczmiennego z dodatkiem pszenicy lub słodu pszenicznego. Świetnie gasi pragnienie. Ma niską lub średnią treściwość. W klasycznych piwach pszenicznych posmak drożdży powinien nadawać piwu charakter kwaskowo-cytrusowy. W smaku natomiast charakteryzuje się łagodnością. Piwa pszeniczne produkowane są w Belgii, Czechach, Niemczech, Polsce i Litwie.